Đại Thắng Minh hoàng hậu (
chữ Hán: 大勝明皇后;
952 -
1000), dã sử xưng gọi
Dương Vân Nga (楊雲娥), là
Hoàng hậu của 2 vị Hoàng đế thời kỳ đầu lập quốc trong
Lịch sử Việt Nam là
Đinh Tiên Hoàng và
Lê Đại Hành. Bà đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc chuyển giao quyền lực từ
nhà Đinh sang
nhà Tiền Lê.Khi người con trai của bà với
Đinh Tiên Hoàng tên
Đinh Toàn lên kế vị còn nhỏ tuổi, bà trở thành
Hoàng thái hậu nhiếp chính. Trong tình thế khó khăn của Hoàng vị con trai mình, bà đã chủ động nhường Hoàng vị cho Phó vương Thập Đạo tướng quân
Lê Hoàn, trở thành Minh Càn Quảng Hiếu hoàng đế lập ra
nhà Tiền Lê. Sau khi đoạt được Hoàng vị, Lê Đế lập Dương thị làm một trong các
Hoàng hậu của ông, tôn hiệu là Đại Thắng Minh hoàng hậu.Vì là một người đàn bà quyền lực của 2 triều đại quan trọng, sử sách thường gọi bà với cái tên trang trọng là Dương hậu (楊后) hay Dương thái hậu (楊太后). Hiện nay, trong các đền thờ, tên đường và các tác phẩm văn học nghệ thuật, người Việt gọi bà là Thái hậu Dương Vân Nga (太后楊雲娥) hay Lưỡng triều hoàng hậu Dương Vân Nga (兩朝皇后楊雲娥).Bà là nhạc mẫu của Hoàng đế
Lý Thái Tổ, bà ngoại của hoàng đế
Lý Thái Tông. Năm bà mất cũng là năm vị vua này sinh ra. Từ thời Lý, Bà có thêm tôn xưng là Bảo Quang Hoàng thái hậu.