Đây là một phần của loạt bài
về
Chính trị và
Thể chế nhà nướcDân chủ tự do là một
thể chế nhà nước. Đây là một hình thức
dân chủ đại nghị nơi mà thẩm quyền của các
đại diện dân chủ được bầu ra thực thi
quyền ra quyết định phụ thuộc vào nền
pháp trị và thường được
hiến pháp tiết chế. Hiến pháp nhấn mạnh sự bảo vệ
quyền và
tự do của các cá nhân và ràng buộc các nhà lãnh đạo.Các quyền và quyền tự do được
hiến pháp của nền dân chủ tự do bảo vệ rất đa dạng, nhưng thường gồm những dạng chính sau đây: quyền xử lý theo trình tự luật (due proces of law), quyền
riêng tư, quyền
sở hữu tài sản và quyền
bình đẳng trước pháp luật, và quyền
tự do ngôn luận,
tự do lập hội và
tự do tôn giáo. Ở các nền dân chủ tự do, các quyền (tự do) này thường được đảm bảo theo hiến pháp, hoặc được tạo nên bởi
luật pháp hay
luật tố tụng mà có thể các luật đó có thể làm cho các cơ quan dân sự khác nhau có quyền để quản lý hay thực thi các quyền này.Các nền dân chủ tự do cũng có đặc trưng là sự khoan dung và
đa nguyên; các quan điểm chính trị và xã hội khác, ngay cả đối với những
quan điểm cực đoan được cho phép cùng tồn tại và cạnh tranh cho quyền lực chính trị trên nền tảng dân chủ. Các nền dân chủ tự do nắm giữ các cuộc
bầu cử theo nhiệm kỳ và ở đó, các nhóm có quan điểm chính trị khác có cơ hội đạt được quyền lực chính trị. Trong thực tế, những cuộc bầu cử này hầu như những nhóm ủng hộ dân chủ tự do thắng; vì vậy, hệ thống này tự nó trường tồn.Thuật ngữ "tự do" trong "dân chủ tự do" không ngụ ý rằng chính phủ của nền dân chủ đó phải theo ý thức hệ chính trị của
chủ nghĩa tự do. Nó chỉ đơn giản nhắc đến một sự thật là các nền dân chủ tự do đề cao việc bảo vệ các quy định của
hiến pháp về các quyền của từng cá nhân
[1] đã được các nhà triết học tán thành nền
tự do đề xuất đầu tiên trong suốt
Thời đại Ánh sáng. Một nền dân chủ tự do có thể theo mô hình của
cộng hòa lập hiến hay nền
quân chủ lập hiến.Hiện nay, có nhiều ý thức hệ chính trị khác nhau ủng hộ dân chủ tự do. Điển hình như có cả
chủ nghĩa bảo thủ,
dân chủ Thiên Chúa giáo,
dân chủ xã hội và một số hình thức
chủ nghĩa xã hội.