Cụm sao cầu (hay
quần tinh cầu hoặc
đám sao cầu) là một tập hợp có
hình cầu với các ngôi sao mà tập hợp này quay quanh
tâm thiên hà như là một
vệ tinh. Cụm sao cầu được liên kết rất chặt bởi
hấp dẫn khiến chúng có dạng hình cầu và mật độ các sao tương đối cao khi hướng dần về tâm của cụm. Cụm sao cầu là một dạng của các
cụm sao.Các cụm sao cầu thường quan sát thấy trong
vầng thiên hà, chúng chứa một lượng đáng kể các ngôi sao, đa phần là những ngôi sao già hơn các sao trong
cụm sao phân tán, những cụm sao này ít đậm đặc hơn và thường tìm thấy trong đĩa thiên hà. Những cụm sao cầu cũng xuất hiện trong một thiên hà với số lượng khá lớn: có khoảng 150
[2] đến 158
[3] cụm sao cầu đã biết trong
Ngân Hà, và có lẽ còn khoảng 10 đến 20 cụm khác chưa được khám phá ra.
[4] Những thiên hà lớn hơn có số lượng nhiều hơn: Ví dụ,
thiên hà Andromeda có khoảng 500 cụm.
[5] Một số
thiên hà elip khổng lồ, đặc biệt những thiên hà elip tại tâm của các
cụm thiên hà, như
M87[6] có khoảng 13.000 cụm sao cầu. Các cụm sao này quay xung quanh tâm thiên hà với bán kính khá lớn, khoảng 40
kiloparsecs (xấp xỉ 131.000
năm ánh sáng) hoặc hơn nữa.
[7]Mỗi thiên hà có khối lượng đủ lớn trong
Nhóm Địa phương có một nhóm những cụm sao cầu đi kèm, và hầu hết những thiên hà lớn đã được khảo sát đều tìm thấy có chứa một hệ cụm sao cầu quay quanh.
[8] Thiên hà elip lùn
Nhân Mã và thiên hà lùn
Đại Khuyển dường như đang bị
Ngân Hà tước mất các cụm sao cầu (như cụm sao cầu
Palomar 12).
[9] Từ đó các nhà thiên văn cho rằng nhiều cụm sao cầu trong các thiên hà lớn đã bị bắt từ những thiên hà vệ tinh trong quá khứ.Mặc dù trong một số cụm sao cầu chứa những ngôi sao đầu tiên được sinh ra ở thiên hà chính,
nguồn gốc và vai trò của chúng trong sự hình thành thiên hà vẫn chưa được hiểu rõ. Người ta cũng nhận thấy rõ là cụm sao cầu khác biệt hoàn toàn so với các
thiên hà elip lùn và những cụm này được tạo nên từ sự hình thành sao của thiên hà chính hơn là từ một thiên hà vệ tinh.
[10] Tuy vậy, nhiều nhà thiên văn hiện tại phỏng đoán là các cụm sao cầu và các
thiên hà lùn hình cầu có thể chưa phân biệt được rõ ràng đối với nhau.
[11]