Chủ nghĩa tự do cá nhân hay chủ nghĩa tự do ý chí (tiếng Anh: libertarianism, từ tiếng Latinh: liber, tự do) là học thuyết triết học chính trị ủng hộ tự do như là mục tiêu chính yếu. Người theo chủ nghĩa này theo đuổi việc mở rộng sự tự trị (tự do khỏi sự can thiệp từ bên ngoài) và tự do quyết định, nhấn mạnh tự do chính trị, các hiệp hội tình nguyện và quyền ưu việt của phán đoán cá nhân.[1][2]Có hai kiểu người tự do chính: người kết quả và người tranh đấu cho quyền.[3] Người tranh đấu cho quyền cho rằng đạo đức phổ quát nhất chính là tất cả các mối quan hệ tương tác giữa người với người, bao gồm cả tương tác giữa nhà nước và các cá nhân đơn lẻ, cần phải dựa trên sự tự nguyện và đồng thuận. Họ cho rằng việc khởi xướng bạo lực bởi một người hay một chính thể chống lại người khác hoặc tài sản của người khác — ở đây "bạo lực" có nghĩa là việc sử dụng bạo lực thực thể hay đe dọa sử dụng nó hoặc tiến hành gian lận chống lại ai đó — mà người đó không hề khởi xướng bạo lực thực thể, đe dọa hay gian lận trước đó, là vi phạm nguyên tắc. Hình thức chủ nghĩa tự do này đi liền với người theo chủ nghĩa khách thể, cũng như người vô chính phủ cá nhân những người xem rằng để nguyên tắc trên được thực hiện đòi hỏi phải có sự phản kháng liên tục đối với nhà nước.Người tự do kết quả không có quan điểm chống đối lại việc "khởi xướng bạo lực," mà ủng hộ các hành động này vì họ tin vào việc thực hiện các hành động này sẽ dẫn đến phúc lợi chung tối đa hay hiệu quả tối ưu cho cả xã hội. Mặc dầu họ có đồng ý với việc nhà nước có thể khởi xướng một số biện pháp bạo lực cần thiết để mang lại kết quả tốt cho cả xã hội, họ cho rằng việc để cho tự do cá nhân càng lớn thì càng hiệu quả để đạt được mục đích cuối cùng. Kiểu chủ nghĩa tự do này gắn liền với Milton Friedman, Ludwig von Mises và Friedrich Hayek.Người theo chủ nghĩa tự do thường không phản đối bạo lực được sử dụng để chống lại những biện pháp gây hấn khác đã được khởi xướng từ trước đó, bao gồm cả bạo lực, gian lận và vi phạm phạm vi sở hữu của người khác. Người theo chủ nghĩa tự do ủng hộ một thứ đạo đức tự chịu trách nhiệm trước bản than và phản đối kịch liệt nhà nước phúc lợi, vì họ tin rằng áp đặt ai đó phải hỗ trợ người khác là sai trái về mặt đạo đức, cuối cùng chỉ là phản tác dụng, hoặc là do cả hai. Người theo chủ nghĩa tự do cũng phản đối kịch liệt chế độ cưỡng bách tòng quân, vì họ chống lại chế độ nô lệ và lao động không tự nguyện.Một số tác giả coi chủ nghĩa tự do cá nhân, đặc biệt là chủ nghĩa tự do cá nhân cánh hữu có liên quan mật thiết với chủ nghĩa tự do cổ điển (classical liberalism). Về thuật ngữ, nhiều người dùng cách gọi "triết học tự do" (freedom philosophy) để đề cập chủ nghĩa tự do cá nhân, chủ nghĩa tự do cổ điển, hay cả hai.