Chủ nghĩa dân tộc Nhật Bản là một dạng
chủ nghĩa quốc gia của người Nhật, dùng để lý giải các
tư tưởng và
chính sách về
văn hóa, ứng xử
chính trị, vận mệnh
lịch sử của nước
Nhật trong suốt hai
thế kỷ trở lại đây.
Chủ nghĩa dân tộc không nên bị nhầm lẫn với
văn hóa quốc gia và
chủ nghĩa quốc gia dưới định hướng nhà nước vốn có liên quan trực tiếp đến các chính sách đầy tham vọng về một Nhật Bản đế quốc trước và trong suốt thời kỳ
chiến tranh thế giới thứ hai.
Chủ nghĩa quốc gia được cho là nơi định hình nên các tư tưởng chính trị ban đầu góp phần đưa đến các quyết sách cho quân đội và nhất là
hải quân đế quốc Nhật trong
đệ nhị thế chiến. Mặc dù có những nét riêng biệt như tôn thờ
Thiên hoàng và niềm tin vào cội nguồn
tôn giáo, dân tộc chủ nghĩa Nhật Bản về một khía cạnh nào đó, cũng được cho là có vai trò tương tự đối với sự hình thành và phát triển các ý thức hệ mang hình hài phát xít phương Tây sau này.Khái niệm về dân tộc chủ nghĩa được dùng cho quân đội Nhật được biết đến nhiều nhất là
võ sĩ đạo - hay tinh thần võ sĩ đạo, vốn được kế thừa từ niềm tự hào mãnh liệt của các võ sĩ
Samurai trong quá khứ. Hình dung từ thể hiện sự độc tôn về hệ tư tưởng này và các học thuyết chủ nghĩa phong kiến về con đường lý tưởng mà mỗi một võ sĩ Samurai phải dấn thân một cách đầy tự hào, mà sau này các nhà nghiên cứu thường nhắc lại dưới khái niệm
Vũ gia tư tưởng (武家思想, "buke shisō"). Được biết đến qua 11 quyển
Hagakure (ẩn mình dưới lá) chủ yếu bàn về con đường sống-chết của các võ sĩ Nhật được
Tsuramoto Tashiro ghi lại từ các cuộc đàm đạo với võ sĩ
Yamamoto Tsunetomo từ
1709 đến
1716.