Chiến tranh Da đỏ (
tiếng Anh:
American-Indian Wars) là một loạt những cuộc tranh chấp vũ trang giữa quân đội thuộc địa hay liên bang
Hoa Kỳ và các bộ lạc dân bản địa
Bắc Mỹ trong nhiều thời kỳ từ
thế kỷ 17 đến cuối
thế kỷ 19.
Tiếng Việt thường gọi các dân tộc bộ lạc bản địa Bắc Mỹ là "
người da đỏ" theo từ tiếng Anh là "redskin" (từ lóng mang tính miệt thị, chỉ những người bản địa thường bôi phẩm đỏ vào mặt và mình khi ra chiến đấu).Theo một ước tính, khoảng 95 triệu tới 114 triệu người da đỏ bản xứ đã bị tiêu diệt trong hơn 300 năm lãnh thổ Bắc Mỹ của các bộ tộc da đỏ bị người da trắng xâm chiếm
[1] Trong sách tựa đề American Holocaust, nhà
sử học người Mỹ là
David Stannard cho rằng cuộc càn quét sát hại người bản địa tại
châu Mỹ qua nhiều chiến dịch của người
châu Âu và các thế hệ sau (Anglo Americans - người da trắng Hoa Kỳ) là một hành động
diệt chủng khổng lồ nhất trong lịch sử nhân loại.
[2].Có người thì cho là kế hoạch diệt chủng là có thực
[3], có người lại không tin.
[4].Trong những ngày đầu mới đến đất lạ, người
Anh di cư sang Mỹ thường sống hòa bình với các bộ lạc bản địa chung quanh. Nhưng bắt đầu từ
1637 (chiến tranh Pequot), chính quyền thuộc địa ngầm tham gia các cuộc tranh chấp lãnh thổ giữa các bộ lạc, lợi dụng tình hình để chiếm đất, củng cố sức mạnh của mình là đồng thời làm mất đoàn kết và suy giảm lực lượng của các bộ lạc này.Những cuộc chiến nổ ra từ thế kỷ 17 khi Bắc Mỹ còn là thuộc địa của
Đế quốc Anh dưới triều vua
William III, cho đến các trận đánh sau cùng với
quân đội Hoa Kỳ năm 1890 (
cuộc tàn sát tại Wounded Knee) với hậu quả là thổ dân bị mất đất về tay người da trắng, bị bắt buộc hội nhập văn hóa và di tản về sinh sống các vùng tập trung.Theo báo cáo của Gregory Michno dựa theo hồ sơ lưu trữ quân đội thì chỉ trong 40 năm từ
1850 đến
1890 khoảng 21.586 người (lính lẫn thường dân) bị giết, bị thương hay bị bắt.
[5] Theo Russell Thornton thì khoảng 45.000 người da đỏ và 19.000 người da trắng bị giết - trong đó có đàn bà và trẻ em của cả hai bên.
[6]Theo William M. Osborn, trong sách tựa The Wild Frontier: Atrocities during the American-Indian War from Jamestown Colony to Wounded Knee, thì từ năm
1511 đến
1890 có 9.156 người bị dân da đỏ tàn sát và 7.193 do dân da trắng giết - không kể cố sát riêng tư, tra tấn, bị thương hay bị bắt.
[7]Một điều không thể chối cãi là cả hai phe đều dùng những thủ đoạn thô bạo dã man. Người da đỏ dùng chiến thuật tấn công hung bạo, trong khi quân Mỹ thì tàn phá không nương tay, nhiều khi tận diệt cả một bộ lạc da đỏ.Vì người da đỏ sống trong những bộ lạc riêng lẻ nên chiến tranh xảy ra và kết thúc thường trong lĩnh vực địa phương, nhưng cũng có một số trận đánh gồm nhiều bộ lạc da đỏ hợp sức cùng chống lại quân đội da trắng xâm lược.