Adenoplea Radlk.
Adenoplusia Radlk.
Buddleia L., orth. var.
Chi Bọ chó (
danh pháp khoa học:
Buddleja hay Buddleia), là một chi
thực vật có hoa. Hiện nay, chi này được đặt trong
họ Huyền sâm (Scrophulariaceae), mặc dù trong quá khứ đã được phân loại hoặc là trong họ
Loganiaceae hoặc là trong họ của chính nó là họ Buddlejaceae. Tên gọi khoa học của chi này lấy theo tên của
Adam Buddle, một
nhà thực vật học đồng thời là một mục sư tại
Essex,
Anh.Chi này chứa khoảng 100 loài, chủ yếu là
cây bụi, chỉ một số ít là cây gỗ; loài lớn nhất cao tới 30 m, nhưng phần lớn các loài ít khi cao quá 5 m. Các loài này có thể là cây thường xanh lẫn cây sớm rụng lá. Chúng có nguồn gốc ở các khu vực ấm và nóng của
Tân thế giới, từ miền nam
Hoa Kỳ kéo dài về phía nam tới
Chile và mọc ở nhiều nơi tại
Cựu thế giới như
châu Phi và các khu vực ấm nóng của
châu Á. Mặc dù trước đây không có mặt tại
châu Âu và
Australasia, nhưng hiện nay chúng đã có mặt tại các khu vực này do phát tán. Các loài được phân chia thành 2 nhóm, dựa trên kiểu hoa của chúng. Những loài tại Tân thế giới là
đơn tính khác gốc còn các loài ở Cựu thế giới là đơn tính cùng gốc.Lá của chúng ở phần lớn các loài có dạng mũi mác, mọc thành cặp đối trên cành (ở một loài, B. alternifolia, là so le); các lá dài từ 1–30 cm.
Hoa mọc thành chùy hoa dày dặc, dài 10–50 cm; mỗi chiếc hoa có dạng hình ống, dài khoảng 1 cm, với tràng hoa chia thành 4 thùy trải rộng (4 cánh hoa), đường kính khoảng 3–4 mm. Màu hoa tùy theo loài và giống cây trồng, với các màu trắng, hồng, đỏ, tía, cam hay vàng; chúng chứa nhiều
mật hoa và thường có mùi thơm rất mạnh.
Quả là dạng quả nang nhỏ, dài khoảng 1 cm và đường kính khoảng 1–2 mm, chứa nhiều hạt nhỏ; ở một số loài (trước đây được phân loại trong chi tách biệt là Nicodemia) thì quả nang mềm và nhiều cùi thịt, tạo ra bề ngoài của quả giống như dạng
quả mọng.