Âm đạo (
tiếng Latinh: vagina,
tiếng Hy Lạp: kolpos) là phần
mô cơ và ống của
cơ quan sinh dục nữ, đối với
con người kéo dài từ
âm hộ đến
cổ tử cung. Bên ngoài cửa âm đạo có thể được bao phủ một phần bởi một màng được gọi là
màng trinh. Tận cùng bên trong là cổ tử cung nối vào âm đạo. Âm đạo cho phép con người
quan hệ tình dục và
sinh sản, để
kinh nguyệt chảy ra định kỳ theo
chu kỳ kinh nguyệt.
[1][2]Âm đạo ở người được nghiên cứu kỹ hơn so với các
động vật khác. Vị trí và cấu trúc của âm đạo thay đổi giữa các loài, và có thể thay đổi kích thước trong cùng một loài. Không giống như
động vật có vú giống đực với
niệu đạo mở ra ngoài đảm nhiệm cả hai chức năng
tiểu tiện và
sinh sản, động vật có vú giống cái có lỗ niệu đạo để tiểu tiện riêng biệt và cửa âm đạo dành cho đường sinh dục. Đối với con người, cửa âm đạo lớn hơn nhiều so với lỗ niệu đạo gần đó, và cả hai đều được các môi âm hộ bảo vệ. Đối với
động vật lưỡng cư,
chim,
bò sát và
động vật đơn huyệt, lỗ huyệt là cửa ra bên ngoài duy nhất cho cả ba đường:
tiêu hóa, tiết niệu và sinh sản.Liên quan đến
hoạt động tình dục,
độ ẩm âm đạo tăng lên trong quá kích thích tình dục cho cả phụ nữ và động vật có vú giống cái khác. Khi tiết ra chất nhờn bôi trơn, âm đạo đã làm giảm ma sát và cho phép
dương vật thâm nhập vào âm đạo dễ dàng khi hoạt động tình dục. Kết cấu của thành âm đạo tạo ra
ma sát cho dương vật trong khi giao hợp tình dục và kích thích nó đến khi
xuất tinh, cho phép việc
thụ tinh xảy ra. Cùng với
hạnh phúc và sự gắn kết lứa đôi, hành vi tình dục ở phụ nữ, trong đó có thể bao gồm các hoạt động tình dục dị tính hay đồng tính nữ, cũng có thể đi kèm với nguy cơ nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục, khi đó việc thực hành tình dục an toàn được khuyến khích thực hiện. Một số rối loạn cũng có thể ảnh hưởng đến âm đạo con người.Nhận thức về
văn hóa của âm đạo đã được duy trì trong suốt
lịch sử loài người, từ việc xem âm đạo là trọng tâm của
ham muốn tình dục, một ẩn dụ cho
cuộc sống thông qua việc
sinh nở. Trong văn nói thông thường, từ âm đạo thường dùng để chỉ
âm hộ mặc dù không đúng, điều này có thể dẫn đến nhận thức sai về
cơ quan sinh dục nữ. Ngoài ra, âm đạo cùng với dương vật còn được dùng để tỏ rõ sự bức tức trong giao tiếp, nhưng với hàm ý thô tục và rất nặng nề, thường được dùng rộng rãi trong những tầng lớp dưới đáy xã hội.