Terrance Stanley "
Terry"
Fox (28 tháng 7,
1958 – 28 tháng 6,
1981) là một vận động viên,
nhà hoạt động nhân đạo và nhà vận động
nghiên cứu ung thư người
Canada. Năm 1980, với một chân bị cắt bỏ phải sử dụng
chân giả, Terry Fox đã thực hiện một cuộc chạy xuyên Canada để quyên tiền và kêu gọi sự chú ý của người dân Canada với việc nghiên cứu chữa trị ung thư. Mặc dù căn bệnh ung thư di căn cuối cùng đã khiến Fox phải chấm dứt cuộc hành trình sau 143 ngày, 5.373 kilômét (3.339 dặm) và không lâu sau đó đã cướp đi mạng sống của anh, những nỗ lực của Terry Fox đã đem lại một di sản lâu dài ở tầm quốc tế. Đó là
Cuộc chạy Terry Fox (Terry Fox Run), vốn được tổ chức lần đầu năm 1981 tại Canada, nay đã được tổ chức thường niên ở trên 60 quốc gia với hàng triệu người tham gia. Cuộc chạy Terry Fox được coi là cuộc vận động quyên góp vốn trong một ngày cho nghiên cứu chữa trị ung thư lớn nhất thế giới, trên 500 triệu
đô la Canada đã được quyên góp từ hoạt động này.
[1]Fox là một vận động viên chạy việt dã và
bóng rổ ở trường phổ thông của anh tại
Port Coquitlam,
British Columbia và sau đó là tại
Đại học Simon Fraser. Người ta phải cắt cụt chân phải của Fox vào năm 1977 sau khi anh bị chẩn đoán mắc
xacôm xương, một thể
ung thư xương, tuy nhiên Terry Fox vẫn tiếp tục chạy với chân giả, anh còn chơi cho đội
bóng rổ xe lăn ở
Vancouver và giành ba chức vô địch quốc gia.Năm 1980, Terry Fox bắt đầu cuộc chạy Marathon Hy vọng (Marathon of Hope), đây là cuộc chạy xuyên Canada để quyên tiền cho hoạt động nghiên cứu chữa trị ung thư. Fox hy vọng rằng anh sẽ quyên được 1 đô la từ mỗi người dân trong 24 triệu dân Canada lúc đó. Khởi đầu với không nhiều sự chú ý từ công chúng, Fox xuất phát từ
St. John's, Newfoundland vào tháng 4 và hằng ngày chạy qua quãng đường tương đương một cuộc chạy
marathon. Khi Fox đến
Ontario thì anh đã trở thành một ngôi sao của quốc gia, anh xuất hiện nhiều lần trước công chúng cùng các thương gia, vận động viên và chính trị gia trong nỗ lực quyên tiền. Terry Fox buộc phải ngừng cuộc chạy của anh ở ngoại ô thành phố
Thunder Bay vào cuối tháng 9 cùng năm, khi ung thư đã di căn tới phổi. Những hy vọng vượt qua căn bệnh và hoàn thành cuộc hành trình của Terry Fox chấm dứt khi anh qua đời 9 tháng sau đó vào ngày 28 tháng 6 năm 1981.Fox là người trẻ nhất trong lịch sử Canada được trao
Huân chương Canada (Companion of the Order of Canada), danh hiệu cao quý nhất trong số các danh hiệu không phải là phần thưởng cá nhân của
Chế độ quân chủ Canada. Năm 1980 anh được trao
Giải Lou Marsh (Lou Marsh Award), giải thưởng dành cho vận động viên thể thao của năm tại Canada, và anh được vinh danh là
Canada's Newsmaker of the Year (Người nổi bật nhất truyền thông Canada của năm) trong hai năm liên tiếp 1980 và 1981. Được xem là một anh hùng của dân tộc, rất nhiều tòa nhà, con đường và công viên tại Canada đã được đặt theo tên của Terry Fox để vinh danh anh.