Sirima Ratwatte Dias Bandaranaike (tiếng Sinhala: සිරිමා රත්වත්තේ ඩයස් බණ්ඩාරනායක, tiếng Tamil: சிறிமா ரத்வத்தே டயஸ் பண்டாரநாயக்கே; 17 tháng 4 năm 1916 – 10 tháng 10 năm 2000, thường được gọi là Sirimavo Bandaranaike[note 1]) là một nữ chính khách người Sri Lanka. Bà trở thành nữ lãnh đạo chính phủ đầu tiên trong lịch sử thế giới hiện đại khi được bầu làm Thủ tướng Sri Lanka vào năm 1960. Bà tại vị trong ba nhiệm kỳ: 1960-1965, 1970-1977 và 1994-2000.Xuất thân trong một gia đình quý tộc Kandy, Bandaranaike theo học tại các trường trung học Công giáo ở Anh nhưng vẫn là Phật tử và nói tiếng Sinhala lẫn tiếng Anh đều tốt. Sau khi tốt nghiệp trung học, bà đã làm việc cho nhiều chương trình xã hội khác nhau trước khi lập gia đình. Trong vai trò nữ chủ nhân của gia đình Bandaranaike và là vợ của S.W.R.D. Bandaranaike (ông tham gia hoạt động chính trị và sau đó trở thành Thủ tướng), bà nhận được sự tin tưởng từ chồng mình để làm một cố vấn không chính thức. Những hoạt động xã hội của bà tập trung vào việc nâng cao đời sống của phụ nữ và bé gái ở những vùng nông thôn của Sri Lanka. Sau khi chồng bà bị ám sát vào năm 1959, Sirimavo Bandaranaike tham gia chính trường và đến năm 1960 thì trở thành người phụ nữ đầu tiên được bầu làm Thủ tướng của một quốc gia.Bandaranaike đã cố gắng cải tổ thuộc địa Ceylon cũ của Anh thành một nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa bằng việc quốc hữu hóa các tổ chức trong nhiều lĩnh vực như ngân hàng, giáo dục, công nghiệp, truyền thông và thương mại. Do tiến hành thay đổi ngôn ngữ hành chính từ tiếng Anh sang tiếng Sinhala, bà càng làm trầm trọng thêm sự bất mãn trong cộng đồng người bản xứ Tamil; đối với những người Tamil gốc Ấn, nhóm sắc tộc trở thành vô quốc tịch theo Đạo luật Công dân năm 1948. Trong hai nhiệm kỳ làm Thủ tướng đầu tiên của Bandaranaike, bà phải đối mặt với vô số vấn đề: đất nước bị ảnh hưởng bởi lạm phát và thuế cao, sự phụ thuộc vào nhập khẩu thực phẩm để nuôi sống dân chúng, thất nghiệp cao và phân cực giữa hai nhóm dân Sinhala và Tamil do chính sách dân tộc Sinhala. Bà từng đấu tranh chống một âm mưu đảo chính vào năm 1962, cũng như cuộc nổi dậy năm 1971 của những thanh niên cực đoan. Năm 1972, bà giám sát việc soạn thảo hiến pháp mới và thành lập nền cộng hòa Sri Lanka. Năm 1975, Bandaranaike thành lập cơ quan tiền thân của Bộ Phụ nữ và Trẻ em Sri Lanka, đồng thời bổ nhiệm người phụ nữ đầu tiên phục vụ trong Nội các Sri Lanka. Nhiệm kỳ của Bandaranaike được đánh dấu bằng sự phát triển kinh tế không tương xứng giữa các vùng miền. Trên diễn đàn quốc tế, bà đóng một vai trò nổi bật với tư cách là một nhà đàm phán và một nhà lãnh đạo trong các quốc gia không liên kết.Không chỉ bị tước quyền lực trong cuộc bầu cử năm 1977, Bandaranaike còn bị tước quyền dân sự vào năm 1980 vì lạm quyền trong nhiệm kỳ của mình và bị cấm tham gia chính quyền trong 7 năm. Dù những người kế nhiệm nữ chính trị gia này lúc đầu đã cải thiện nền kinh tế trong nước, nhưng họ lại không giải quyết được các vấn đề xã hội và khiến đất nước rơi vào một cuộc nội chiến kéo dài. Khi bà trở lại lãnh đạo đảng năm 1986, Bandaranaike phản đối hành động cho phép Lực lượng gìn giữ hòa bình Ấn Độ can thiệp vào cuộc nội chiến vì tin rằng nó vi phạm chủ quyền của Sri Lanka. Do không đắc cử Tổng thống năm 1988, bà làm Thủ lĩnh phe Đối lập trong cơ quan lập pháp từ năm 1989 đến năm 1994. Khi con gái bà giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm đó, Bandaranaike lại được bổ nhiệm vào nhiệm kỳ thứ ba làm Thủ tướng và tại vị ở đây cho đến khi nghỉ hưu năm 2000, hai tháng trước khi bà qua đời.