Đa thần giáo,
ngoại giáo hay
pagan giáo (paganism) là một thuật ngữ được sử dụng lần đầu vào thế kỷ thứ tư bởi
các tín hữu Kitô sơ khai để chỉ những nhóm dân cư có nguồn gốc từ
Đế quốc La Mã thực hành theo tín ngưỡng
đa thần giáo, cả vì bởi sự liên đới ngày càng tăng ở cả nông thôn và thành thị của họ với cộng đồng dân cư theo Kitô giáo, và vì họ không phải là
milites Christi (hiệp sĩ của Chúa Kitô).
[2][3] Các thuật ngữ thay thế trong kinh điển Kitô giáo cho cùng nhóm người này là
hellene,
gentile, và heathen.
[4]Pagan và pagan giáo, hay "ngoại giáo", là những thuật ngữ mang tính miệt thị cho cùng một nhóm đa thần giáo, ngụ ý chỉ sự thấp kém của nó.
[4] Pagan giáo có ý nghĩa bao hàm đại khái "tôn giáo của nông dân",
[4] và trong phần lớn lịch sử, nó là một thuật ngữ mang tính xúc phạm.
[5] Trong và sau thời
Trung Cổ, pagan là một thuật ngữ mang tính miệt thị áp đặt cho bất kì
tôn giáo phi
Abraham hay không quen thuộc nào, và thuật ngữ này được cho là thể hiện một đức tin theo một (hoặc nhiều) vị thần dối trá.
[6][7]Đã có nhiều tranh luận về mặt học thuật về nguồn gốc của thuật ngữ pagan.
[8] Trong thế kỷ 19, pagan giáo được chấp nhận như một thuật ngữ tự mô tả bản thân bởi một vài nghệ sĩ là thành viên của các nhóm nghệ thuật khác nhau lấy cảm hứng từ
thế giới cổ đại. Trong thế kỷ 20, nó được áp dụng như một thuật ngữ tự mô tả bởi những tín đồ của
Pagan giáo Hiện đại,
các phong trào Tân Pagan và
các phong trào tái thiết đa thần giáo. Các truyền thống pagan hiện đại thường kết hợp các tín ngưỡng hoặc thực hành, chẳng hạn như
thờ cúng tự nhiên, khác với các tôn giáo lớn nhất trên thế giới.
[9][10]Kiến thức đương đại về các tôn giáo pagan cổ đến từ nhiều nguồn, bao gồm các hồ sơ
nghiên cứu thực địa về
nhân loại học, bằng chứng về các
cổ vật khảo cổ và các tài liệu lịch sử của các nhà văn cổ đại về các nền văn hóa cổ đại được gọi là
Cổ đại cổ điển. Các hình thức của các tôn giáo này, chịu ảnh hưởng của các tín ngưỡng pagan khác nhau trong lịch sử của châu Âu tiền hiện đại, còn tồn tại tới ngày nay và được gọi là Pagan giáo Đương đại hoặc Hiện đại, còn được gọi là Neopaganism (Tân Pagan giáo).
[11][12]Trong khi hầu hết các tôn giáo pagan thể hiện một
thế giới quan theo
thuyết phiếm thần, đa thần hoặc
vật linh, thì có một số tôn giáo pagan cũng theo
thuyết độc thần.
[13]