Mả ngụy hay
Mả biền tru[1] là một mồ chôn tập thể những người tham gia hoặc liên quan
cuộc nổi dậy Lê Văn Khôi (
1833-
1835) ở thành Phiên An (còn gọi là
thành Gia Định, thành Sài Gòn).Cuộc khởi nghĩa ban đầu thành công, quân nổi dậy đã chiếm được thành Phiên An và các tỉnh
Nam Kỳ. Song đến ngày 16 tháng 7 năm
Ất Mùi (tức
8 tháng 9 năm
1835), khi quân triều đình chia làm 8 mũi, tấn công ồ ạt vào thành, quân nổi dậy chống cự không nổi, bị thua trận. Quân nổi dậy và dân chúng (gồm già trẻ, trai gái) ở trong và bên ngoài thành vài
dặm, cả thảy 1.831 người đều bị giết chết và chôn chung một chỗ, và gọi là
Mả ngụy hay
Mả biền tru [2].Sách
Đại Nam chính biên liệt truyện (mục Lê Văn Khôi), chép: Vị trí ngôi mộ chung đó, theo nhà nghiên cứu
Nguyễn Đình Đầu, nằm ở gần Mô Súng, tức khoảng gần Ngã Sáu (
Công trường Dân Chủ), đường Cách mạng Tháng Tám và đầu đường 3 tháng 2, thuộc
Thành phố Hồ Chí Minh ngày nay (xem bản đồ)
[4].Khác biệt một chút so với vị trí trên, có hai ý kiến sau: