Manis crassicaudata Manis pentadactyla Manis javanica Manis culionensis Phataginus tricuspis Phataginus tetradactyla Smutsia giganteaTê tê hay còn gọi là
trút hoặc
xuyên sơn, (tiếng Anh:
Pangolin) là các loài
động vật có vú thuộc
Bộ Tê tê (
Pholidota) (từ
tiếng Hy Lạp cổ đại φολῐ́ς, "vảy sừng"). Chỉ còn một họ còn sinh tồn,
Họ Manidae, gồm ba
chi:
Manis,
Phataginus và
Smutsia. Chi Manis bao gồm 4 loài được tìm thấy ở
châu Á, trong khi chi Phataginus và Smutsia mỗi chi chỉ gồm 2 loài sống ở
Châu Phi Hạ Sahara. Những loài này có kích thước từ 30 đến 100 cm. Một số loài tê tê đã bị
tuyệt chủng cũng được biết đến.Thân tê tê có lớp vảy lớn bằng
keratin - chất liệu tương tự móng tay và móng chân bảo vệ và cứng bao phủ da của chúng; chúng là
động vật có vú duy nhất được biết đến với đặc điểm này. Chúng sống trong những hốc cây rỗng hoặc
hang, tùy theo loài ở các miền
nhiệt đới châu Á và
châu Phi. Tê tê là loài sống về đêm, và chế độ ăn uống của chúng bao gồm chủ yếu là
kiến và
mối chúng bắt được bằng cái lưỡi dài của chúng. Vào ban ngày, chúng cuộn tròn thành quả bóng để ngủ. Chúng thường là
động vật sống đơn độc, chỉ gặp nhau để
giao phối và sinh ra một lứa từ một đến ba con và nuôi trong khoảng hai năm.Tê tê bị đe dọa bởi nạn săn trộm (để lấy thịt và vảy của chúng, được sử dụng trong
y học cổ truyền Trung Quốc), và nạn phá rừng nặng nề đe dọa môi trường sống tự nhiên của chúng. Chúng là loài động vật có vú bị buôn bán nhiều nhất trên thế giới. Kể từ tháng 1 năm 2020, trong số 8 loài tê tê, 3 loài (
Manis culionensis,
M. pentadactyla và
M. javanica) được đánh giá là có nguy cơ bị tuyệt chủng; 3 loài (
Phataginus tricuspis,
Manis crassicaudata và
Smutsia gigantea) được đánh giá là loài nguy cấp; 2 loài (
Phataginus tetradactyla và
Smutsia temminckii) được đánh giá là dễ bị tổn thương trong
sách đỏ IUCN của
Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế.