L'Anti-Œdipe

Capitalisme et schizophrénie: L'anti-Œdipe (tiếng Việt: Chủ nghĩa tư bản và tâm thần phân liệt: Phản-Ơđíp) là một chuyên luận triết học năm 1972 được viết bởi triết gia người Pháp Gilles Deleuze và nhà phân tâm học người Pháp Félix Guattari. Đây là tập sách đầu tiên thuộc công trình Capitalisme et schizophrénie (Chủ nghĩa tư bản và tâm thần phân liệt) hợp tác giữa hai học giả. Tập còn lại có nhan đề Mille plateaux (Ngàn cao nguyên), xuất bản vào năm 1980.Trong tác phẩm này, Deleuze và Guattari phát triển các khái niệm và các lí thuyết xoay quanh schizoanalyse (phân tích tâm thần phân liệt) — một thực hành phê phán theo nghĩa rộng xuất phát từ quan điểm tâm thần phân liệtloạn thần, cũng như từ diễn trình xã hội mà chủ nghĩa tư bản đã dấy lên. Họ đặt các lĩnh vực phân tâm học, kinh tế học, nghệ thuật, văn học, nhân chủng họclịch sử vào trong sự suy xét tương quan với những khái niệm ấy.[1] Đối lập với cách dùng đương đại các thuật ngữ của Sigmund Freud, họ đã dựng lên một khung lí thuyết "tâm thần duy vật" dựa trên vô thức được nhìn nhận như sự tổng hợp các quá trình sản xuất ham muốn, kết hợp khái niệm của họ về sự sản xuất-ham muốn có liên quan đến các bộ máy-ham muốncơ-thể-không-cơ-quan, và tái áp dụng chủ nghĩa duy vật lịch sử của Karl Marx nhằm bày ra các chi tiết của các tổ chức khác nhau của sự sản xuất xã hội, "các bề mặt ghi nhận", lập trình, sự lãnh thổ hóa và hành động "khắc ghi". Khái niệm ý chí hùng cườngvĩnh cửu luân hồi của Friedrich Nietzsche cũng có vai trò đáng kể trong thuật schizoanalyse của Deleuze và Guattari.Deleuze và Guattari cũng rút ra nhiều ý tưởng, đồng thời cũng chỉ trích, các triết lý của nhiều vị triết gia như: Spinoza, Kant, Charles Fourier, Charles Sanders Peirce, Carl Jung, Melanie Klein, Karl Jaspers, Lewis Mumford, Karl August Wittfogel, Wilhelm Reich, Georges Bataille, Louis Hjelmslev, Jacques Lacan, Gregory Bateson, Pierre Klossowski, Claude Lévi-Strauss, Jacques Monod, Louis Althusser, Victor Turner, Jean Oury, Jean-François Lyotard, Michel Foucault, Frantz Fanon, R. D. Laing, David Cooper, và Pierre Clastres.[2]Hơn nữa, họ cũng lấy cảm hứng từ nhiều tác giả và nghệ sĩ thể hiện quan điểm tâm thần phân liệt trong các tác phẩm của họ, như là "tổng thể những cỗ máy-ham muốn sản xuất và tái sản xuất",[3] chẳng hạn Antonin Artaud, Samuel Beckett, Georg Büchner, Samuel Butler, D. H. Lawrence, Henry Miller, Marcel Proust, Arthur Rimbaud, Daniel Paul Schreber, Adolf Wölfli, Vaslav Nijinsky, Gérard de NervalJ. M. W. Turner.[2]