Khởi_nghĩa_Cristero
Khởi_nghĩa_Cristero

Khởi_nghĩa_Cristero

Ngừng bắn Chính phủ Mexico CristeroKhởi nghĩa Cristero (tiếng Tây Ban Nha: Rebelión Cristera) hay La Cristiada là một phong trào đấu tranh rộng khắp tại miền Trung và miền Tây nước México diễn ra từ ngày 3 tháng 8 năm 1926 đến ngày 21 tháng 6 năm 1929[1][2][3][4][5][6][7][8] để phản đối việc thi hành các điều khoản thế tục hóachống giáo quyền tại Hiến pháp của nước này. Cuộc khởi nghĩa được dấy lên nhằm đáp trả lại một sắc lệnh hành pháp của Tổng thống México đương thời là ông Plutarco Elías Calles (phát âm tiếng Tây Ban Nha: [ˈka.ʝes]), một động thái mà sau này được gọi là đạo luật Calles;[9][10][11] theo đó ông yêu cầu điều 130 của Hiến pháp 1917 được thi hành cách nghiêm ngặt hơn. Âm mưu của Tổng thống Calles là loại bỏ quyền lực của Giáo hội Công giáo tại México, của các tổ chức có liên kết với Giáo hội Công giáo México và đàn áp lòng mộ đạo của quần chúng nhân dân.[11][12][13][14]Cuộc nổi dậy của nông dân ở phía bắc miền Trung nước México được hàng giáo phẩm Công giáo México ngầm ủng hộ bởi và được viện trợ bởi những tín hữu Công giáo ở thành thị.[15] Trong khi đó, quân đội México nhận được sự chống lưng của Hoa Kỳ. Đại sứ Hoa Kỳ tại México là ông Dwight W. Morrow đã làm trung gian trong các cuộc đàm phán giữa chính phủ Tổng thống Calles và Giáo hội Công giáo tại México. Theo đó, chính phủ México chấp nhận thực hiện một số nhượng bộ và Giáo hội Công giáo đồng ý ngưng hỗ trợ cho lực lượng Cristero, dẫn tới sự kết thúc của cuộc kháng chiến vào năm 1929.[16][17][18][19][20][21] Cuộc khởi nghĩa này được nhiều người coi là một sự kiện lớn trong chuỗi các cuộc đấu tranh giữa giáo hội và nhà nước khởi nguồn từ thế kỷ 19 với cuộc Chiến tranh Cải cách, là cuộc nổi dậy lớn cuối cùng của nông dân ở México sau khi giai đoạn quân sự của Cách mạng México kết thúc vào năm 1920 và là cuộc nổi dậy phản cách mạng của những nông dân giàu có và giới tinh hoa thành thị để chống lại các cuộc cải cách ruộng đất của phong trào cách mạng.[22][23][24][25]

Khởi_nghĩa_Cristero

Thời gianĐịa điểmKết quả
Thời gian3 tháng 8, 1926 – 21 tháng 6, 1929
(2 năm, 10 tháng, 2 tuần và 4 ngày)
Địa điểm
Mexico
Kết quả

Ngừng bắn

Thời gian 3 tháng 8, 1926 – 21 tháng 6, 1929
(2 năm, 10 tháng, 2 tuần và 4 ngày)
Địa điểm
Mexico
Kết quả

Ngừng bắn

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Khởi_nghĩa_Cristero https://academic.oup.com/edited-volume/34726/chapt... https://academic.oup.com/edited-volume/34726/chapt... https://doi.org/10.1093%2Foxfordhb%2F9780190699192... https://doi.org/10.1093%2Foxfordhb%2F9780190699192... https://doi.org/10.31836%2Flh.16.6562 https://doi.org/10.1017%2FS0022216X12001216 https://doi.org/10.1093%2Facrefore%2F9780199366439... https://doi.org/10.1057%2F9780230608801_8 https://doi.org/10.1017%2Ftam.2021.149 https://doi.org/10.1057%2F9780230608801_2