Một hồ miệng núi lửa là một hồ nước hình thành trong một miệng núi lửa hoặc phần hõm chảo núi lửa; ít phổ biến hơn là các hồ nước hình thành do va chạm bởi một thiên thạch, hoặc trong một vụ nổ nhân tạo do con người gây ra. Đôi khi hồ mà hình thành bên hõm chảo được gọi là hồ miệng núi lửa, nhưng sự khác biệt này không phải là lớn. Miệng núi lửa đang hoạt động có hồ miệng núi lửa (fumarolic) được gọi là hồ núi lửa, và nước trong hồ này thường có tính axit, bão hòa với khí phát ra từ núi lửa, và nước thường có màu xanh nổi bật. Hồ trong ngọn núi lửa không hoạt động hoặc đã tắt có xu hướng là các hồ nước ngọt, và rõ ràng là nước trong các hồ như vậy có thể có màu sắc đặc biệt do thiếu sinh vật, nước và trầm tích.