Chiến dịch phòng thủ Tikhoretsk-Stavropol là một trong các hoạt động quân sự đầu tiên của quân đội Liên Xô tại khu vực Bắc Kavlaz trong Chiến tranh Xô-Đức nhằm chống lại Cuộc hành quân Edelweiß của Cụm tập đoàn quân Nam (Quân đội Đức Quốc xã) vào Kavkaz. Diễn ra từ ngày 25 tháng 7 đến 28 tháng 8 năm 1942, đây là giai đoạn đầu tiên của Chiến dịch Kavkaz với một loạt các chiến dịch bộ phận kéo dài từ giữa mùa hè năm 1942 đến mùa thu năm 1943. Với binh lực tương đối vượt trội và yếu tố tấn công bất ngờ trong khi quân đội Liên Xô đang rút lui toàn diện trên cánh Nam mặt trận Xô-Đức, chỉ trong nửa tháng, quân đội Đức Quốc xã đã đánh chiếm một khu vực rộng lớn có diện tích hàng trăm nghìn km2 gồm thảo nguyên Bắc Kavkaz và đồng bằng Kuban với tốc độ tiến công từ 50 đến 70 km/ngày. Đến ngày 5 tháng 8, quân đội Đức Quốc xã đã đánh chiếm hầu hết các mục tiêu quan trọng nằm trên con đường sắt chiến lược từ Rostov đi Grozny. Tuy nhiên, không giống như những chiến dịch bao vây, chia cắt mà Cụm tập đoàn quân B (Đức) đã thực hiện cùng thời gian này trên bờ Tây sông Đông và sông Volga, quân đội Liên Xô đã chủ động rút lui về phía Nam và Tây Nam, kết hợp các đòn phản kích với việc lợi dụng địa hình, địa vật để làm chậm đà tiến công của Tập đoàn quân xe tăng 1; dựa vào các khu vực phòng thủ vững chắc trên sườn phía Bắc của dãy Kavkaz, từng bước chặn được quân Đức tại khu vực xung quanh ngọn núi Elbrus cao nhất châu Âu. Mặc dù đã sử dụng những đơn vị chuyên tác chiến miền núi như Quân đoàn bộ binh sơn chiến 49 (Đức), Quân đoàn bộ binh sơn chiến Alpino (Italia) và sư đoàn bộ binh sơn chiến 2 (România), quân Đức vẫn không sao vượt qua được dãy Kavkaz để tiến ra bờ Tây Biển Đen ở khu vực Sukhumi.Kết thúc chiến dịch, quân đội Liên Xô bị tổn thất khá lớn và phải rút sâu về các triền núi phía Bắc trên dãy núi Kavkaz chính để tổ chức phòng thủ, trấn giữa các con đèo quan trọng trên các tuyến đường quân sự qua dãy Kavkaz ra bờ Đông Biển Đen và xuống phía Nam Kavkaz. Chiến dịch phòng thủ Tikhoretsk-Stavropol của quân đội Liên Xô mặc dù không đạt được mục tiêu bảo vệ các thành phố quan trọng ở Bắc Kavkaz nhưng quân đội Đức Quốc xã cũng không thể bao vây, tiêu diệt các tập đoàn quân Liên Xô tại mặt trận Bắc Kavkaz và chính những tập đoàn quân này, sau khi chủ động rút lui và tổ chức phòng thủ chặt chẽ đã làm tiêu tan ý đồ của Bộ Tổng chỉ huy quân đội Đức Quốc xã muốn đánh chiếm vùng dầu mỏ chiến lược ven biển Caspi, mở đường tiến ra Trung Đông và Tây Á.