Trong
thiên văn học sao,
biểu đồ Hertzsprung-Russell (thường được viết tắt là
biểu đồ H-R) là biểu đồ thể hiện các
sao thành các điểm trên 2 tọa độ, trong đó trục tung thường là
độ sáng tuyệt đối hay
độ trưng và trục hoành thường là
chỉ số màu hay
nhiệt độ bề mặt. Biểu đồ này cho phép
phân loại sao và theo dõi
sự tiến hóa của sao. Biểu đồ này được vẽ lần đầu, khoảng năm
1910, bởi
Ejnar Hertzsprung và
Henry Norris Russell.Có hai dạng thể hiện biểu đồ này, dạng dành cho người quan sát, và dạng kia dành cho các nhà lý thuyết. Các nhà quan sát vẽ biểu đồ này với các sao là các điểm có hai tọa độ
chỉ số màu và
độ sáng tuyệt đối. Các tọa độ này có thể được suy ra trực tiếp từ quan sát. Các nhà lý thuyết thể hiện các sao trên biểu đồ là các điểm ứng với tọa độ
nhiệt độ và
độ trưng. Các giá trị này phải tính toán dựa vào các mô hình vật lý về các
ngôi sao. Các mô hình thường khá phức tạp, phụ thuộc vào tuổi của sao và thành phần
hóa học của sao. Tham khảo
Sekiguchi and Fukugita, cho một ví dụ để chuyển
chỉ số màu B-V sang nhiệt độ.Với biểu đồ H-R, các nhà thiên văn học có thể thấy rõ sự phân loại ở sao, và so sánh lý thuyết về
sự tiến hóa của sao với những gì quan sát được.Đa số các sao, trong đó có
Mặt Trời nằm ở dải trung tâm trong biểu đồ, vắt chéo từ phía trên bên trái (nóng và sáng) xuống phía dưới bên phải (lạnh và tối), gọi là
dãy chính. Ngoài dãy chính, bên trái phía dưới là các
sao lùn trắng,phía trên là các
sao đỏ khổng lồ và
sao siêu khổng lồ.
Mặt Trờinằm trong dãy chính với độ trưng 1 (độ sáng tuyệt đối khoảng 5), và nhiệt độ 5400
K, thuộc phân loại sao G2.