Agatanushi (県主 (Huyện chủ),
Agatanushi?) là một
tước hiệu quý tộc cổ xưa trong hệ thống
kabane ở
thời kỳ Yamato tại
Nhật Bản từ thế kỷ thứ 4 đến thế kỷ thứ 6, trước khi ra đời thể chế
Ritsuryō. Tước hiệu này có từ nguyên trong
kanji gồm nushi (主 (chủ), nushi
?) và Agata (県 (Huyện), Agata
?), một đơn vị hành chính dưới cấp hành tỉnh, và tước hiệu agatanushi được xếp dưới tước kuni no mkiyatsuko (国造 (Quốc tạo), kuni no mkiyatsuko
?). Các nhà nghiên cứu cho rằng, agatanushi vốn là những thủ lĩnh bộ tộc nhỏ trong
thời kỳ Kofun đã bị
vương quyền Yamato hùng mạnh thôn tính.
[1]Theo sách
Tùy thư của
Trung Quốc ghi chép, lãnh thổ
Yamato vốn được chia thành các kuni (国, quốc), dưới là cấp agata (県, huyện), được cai trị lần lượt bởi
kuni no miyatsuko và agatanushi, người chịu trách nhiệm để thu thập cống phẩm cho triều đình. Tuy nhiên, các chức vị này dường như đã được xác nhận quyền lực địa phương trên thực tế, chứ không phải đơn thuần là một thần tử của triều đình Yamato.