Afonso I[1] (25 tháng 6, 1109, Guimarães hoặc Viseu – 6 tháng 12, 1185, Coimbra), thường được gọi là Afonso Henriques (phát âm tiếng Bồ Đào Nha: [ɐˈfõsu ẽˈʁikɨʃ]), người Bồ Đào Nha gọi ông bằng biệt danh "Nhà Chinh phục" (tiếng Bồ Đào Nha: o Conquistador), "Người Sáng lập" (o Fundador) hoặc "Đại đế" (o Grande), người Moor gọi ông là El-Bortukali ("Người Bồ Đào Nha") và Ibn-Arrik ("Con trai của Henry", "Henriques"), là vị vua đầu tiên của Bồ Đào Nha. Ông chính là người đã dẫn dắt Bá quốc Bồ Đào Nha giành được độc lập từ Vương quốc Galicia của vua xứ León vào năm 1139, thành lập một vương quốc mới và bành trướng lãnh địa trong công cuộc "Tái chinh phục" (Reconquista), một mục tiêu mà ông theo đuổi suốt đời cho tới khi mất vào năm 1185 sau bốn mươi sáu năm chinh chiến chống lại người Moor. Tuy giành độc lập vào năm 1139 nhưng mãi đến năm 1143, Bồ Đào Nha mới được các nước lân bang là Castile và León công nhận là một vương quốc độc lập. Bốn năm sau, quân Bồ Đào Nha đã đánh chiếm thành công Lisboa từ tay người Moor.[2]