Armenia (ngôn ngữ địa phương)
Nhà Sassanid, còn gọi là
Sassanian,
Sasanid,
Sassanid, (
tiếng Ba Tư: ساسانیان) hay
Tân Đế quốc Ba Tư,
[11] là triều đại
Hỏa giáo cuối cùng của
Đế quốc Ba Tư trước sự nổi lên của
đạo Hồi.
[2][12] Đây là một trong hai
đế quốc hùng mạnh nhất vùng
Tây Á trong vòng 400 năm.
Ardashir I đã thành lập triều đại này sau khi ông ta đánh bại vua
nhà Arsacid cuối cùng là
Artabanus IV Adravan, và kết thúc khi vị Vua của các vua cuối cùng là
Yazdegerd III (632–651) thoái vị sau 14 năm kháng chiến chống sự càn quét của người
Ả Rập theo
Hồi giáo. Lãnh thổ của đế quốc Sassanid bao gồm
Iran,
Iraq,
Armenia,
Afghanistan, phía tây
Thổ Nhĩ Kỳ và một phần của
Syria,
Pakistan,
Kavkaz,
Trung Á và
Ả rập. Dưới triều
Khosrau II (590–628) thì
Ai Cập,
Jordan,
Palestine và
Liban cũng thuộc Sassanid. Người Sassanid gọi đế quốc họ là
Erānshahr (ایرانشهر) tức "Lãnh địa của người Iran".Vương triều Sassanid được xem là một trong những thời đại quan trọng và có ảnh hưởng nhất trong
lịch sử Iran. Thời đại này chứng kiến đỉnh cao của nền văn minh Ba Tư và là đế quốc hùng mạnh cuối cùng của người Ba Tư trước
cuộc càn quét của những người Hồi giáo. Ba Tư gây ảnh hưởng rất lớn đến
đế quốc La Mã lừng danh trong thời kì Sassanid và La Mã dành cho Ba Tư một vị thế ngang bằng mình, như trong bức thư Hoàng đế La Mã gửi cho Vua của các vua Ba Tư đề là "gửi người anh em".[
cần dẫn nguồn] Tầm ảnh hưởng của văn hóa Ba Tư đã vươn ra ngoài đất nước họ, tác động đến
Tây Âu,
châu Phi,
Ấn Độ và
Trung Hoa, đóng vai trò quan trọng trong sự hình thành của
nghệ thuật châu Á và
châu Âu thời
Trung Cổ.
Khosrau Đại Đế, còn gọi là Chosroes I được coi là vị vua vĩ đại nhất của Vương triều Sassanid, đã tiến hành
cải cách lớn lao và thể hiện tài năng quân sự trong cuộc chiến tranh chống
Đế quốc Đông La Mã, đồng thời là một nhà xây dựng xuất sắc.
[13][14] Đối với
thế giới Islam thì nhiều thứ như
văn hóa,
kiến trúc hay kĩ năng của họ đều lấy phần lớn là từ thời Sassanid. Chẳng hạn như ngôn ngữ chính của
Afghanistan cũng là ngôn ngữ chính của Ba Tư thời Sassanid.