Đế_quốc_Achaemenes
Đế_quốc_Achaemenes

Đế_quốc_Achaemenes

Đế quốc Achaemenes (tiếng Ba Tư: Hakhamanishian) (690 TCN – 328 TCN), hay Đế quốc Ba Tư thứ nhất, là triều đại đầu tiên của người Ba Tư (nay là Iran) được biết đến trong lịch sử. Vương triều này còn được biết với cái tên là Nhà Achaemenid. Là một thiên tài quân sự kiệt xuất, Cyrus Đại đế đã lật đổ "thiên tử" của Đế quốc Media và sáng lập ra Đế quốc Ba Tư.[11] Với những cuộc chinh phạt thắng lợi và chính sách khoan dung của mình, ông đã thiết lập một "đế quốc thế giới" bao gồm nhiều dân tộc có truyền thống khác nhau.[12] Đế quốc Ba Tư của nhà Achaemenes còn được gọi là Đế quốc Media-Ba Tư.[13]Darius I - một vị vua có tài tổ chức và quân sự - đã tiến hành cải tổ Đế quốc, và là vị vua châu Á đầu tiên tiến hành chinh phạt châu Âu.[11] Xerxes I kéo đại quân đánh vào phương Tây, giành nhiều chiến thắng vang dội nhưng cuối cùng phải rút quân trong thất bại.[14][15] Kể từ sau khi Cyrus chinh phạt Đế quốc Babylon (538 TCN), các vị vua nhà Achaemenes xưng hiệu "Vua của các vị vua".[16] Đế quốc Ba Tư tồn tại từ năm 550 TCN cho đến khi quân Macedonia của Alexandros Đại đế đánh bại Darius III[17] và thôn tính cả Đế quốc vào năm 328 TCN. Trong suốt thời gian đó, Đế quốc Ba Tư là đế quốc hùng mạnh nhất và rộng lớn nhất trong thế giới cổ đại.[18]Đế quốc Achaemenes là Đế quốc thế giới đầu tiên trong lịch sử, kéo dài hơn 200 năm.[19] Là một dân tộc sùng đạo, người Ba Tư đã thiết kế và xây dựng nên nhiều thành phố nguy nga tráng lệ. Trong lịch sử Trung Đông, Ba Tư là đế quốc đầu tiên thống nhất cả khu vực này thành một Nhà nước có tổ chức.[20] Dưới triều Xerxes I, đây là nơi sinh sống của rất nhiều dân tộc khác nhau.[21]

Đế_quốc_Achaemenes

Đơn vị tiền tệ Daric, siglos
• 500 TCN[9] 17 đến 35 triệu
• Xâm lược Ai Cập 525 TCN
• Bị Macedonia đô hộ 330 TCN
Thời kỳ Cổ đại
• 559–529 TCN Cyrus Đại đế
• Chinh phục Lydia 547 TCN
Ngôn ngữ thông dụng Tiếng Ba Tư cổ[a]
Tiếng Aram hoàng gia[b]
Babylon[3]
Media
Hy Lạp cổ[4]
Elam[5]
Sumer[c]
Thủ đô Babylon[2] (chính đô), Pasargadae, Ecbatana, Susa, Persepolis
• Chiến tranh Hy Lạp-Ba Tư 499–449 TCN
Tôn giáo chính Bái hoả giáo, Tôn giáo Babylon[6]
Chính phủ Quân chủ
Vua của các vị vua  
• Chinh phục Babylon 539 TCN
• 500 TCN[7][8] 5.500.000 km2
(2.123.562 mi2)
• Khởi nghĩa Ba Tư 550 TCN
• 336–330 TCN Darius III
• Xâm lược Ai Cập lần thứ hai 343 TCN

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Đế_quốc_Achaemenes http://books.google.com/?id=lxQ9W6F1oSYC&pg=PA261&... http://www.heritage-history.com/www/heritage.php?R... http://www.heritage-history.com/www/heritage.php?R... http://www.oxfordhandbooks.com/view/10.1093/oxford... http://parsaworld.com/bastan/achaemenid/ http://www.youtube.com/watch?v=nCwxJsk14e4 http://www.youtube.com/watch?v=nSm68TxRBRo http://jwsr.pitt.edu/ojs/index.php/jwsr/article/vi... //dx.doi.org/10.2307%2F1170959 http://www.iranicaonline.org/articles/iran-vii1-no...