Đông Âu hoặc
Khối Đông Âu là một
khái niệm chính trị –
xã hội chủ yếu bị ảnh hưởng bởi
Chiến tranh Lạnh, là yếu tố chính tạo ra
biên giới của nó.
Biên giới của nó được củng cố hữu hiệu trong các giai đoạn cuối của
Chiến tranh thế giới thứ hai (sau
Hội nghị Yalta) và bao trùm tất cả các
quốc gia nằm dưới quyền ảnh hưởng và kiểm soát của
Liên Xô, liên kết bởi các liên minh – liên minh quân sự (
Khối Warszawa) và liên minh kinh tế (
Khối SEV hay còn gọi là
Hội đồng Tương trợ Kinh tế). Vì các
quốc gia này theo
chế độ cộng sản và nằm ở
phía đông của châu Âu, với ranh giới là
dãy Ural và
Kavkaz nên chúng được sắp xếp một cách tự nhiên thành các quốc gia Đông Âu.Tuy nhiên,
định nghĩa này đã dần lỗi thời sau những biến động to lớn ở Đông Âu và
Liên Xô trong những năm 1988–1991, khi mà
Đông Đức đã sáp nhập với
Tây Đức qua cuộc
thống nhất nước Đức, và trở thành một phần của
Tây Âu. Khối Đông Âu đã bị tan vỡ và cùng theo với sự tan vỡ này, các liên minh trên tuyên bố tự giải thể.Theo cách sử dụng và nhận thức thông thường, Đông Âu trước đây (và bây giờ theo quy mô hẹp hơn) khác với
Tây Âu vì những dị biệt về
văn hoá,
chính trị và
kinh tế, biên giới của nó có chút liên quan tới yếu tố địa lý.
Dãy núi Ural là biên giới địa lý rõ ràng của Đông Âu, Đông Âu nằm ở phía tây dãy Ural. Tuy nhiên đối với Phương Tây, biên giới tôn giáo và văn hóa giữa Đông và Tây Âu có sự nằm chồng lên nhau đáng kể và quan trọng nhất là sự thay đổi bất thường trong lịch sử khiến việc hiểu về nó một cách chính xác gặp phải đôi chút khó khăn.Đông Âu gồm có: