Vũng_Mới

Vũng Mới là vịnh nằm phía đông huyện Phù Mỹ tỉnh Bình Định. phía bắc vịnh được giới hạn bởi mũi Mét (mũi Xuân Thạnh), phía nam được giới hạn bởi mũi Nước Ngọt. Vịnh được chia ra làm hai phần bởi núi Gò Dưa (núi Qua Phụ) và núi Cấm (núi Kê Khê). Trong vịnh có một số đảo nhỏ như: hòn Đụn (đảo Đồn), hòn Nhàn, hòn Tranh (đảo Quy) và nhiều rạng san hô. phía tây là các làng chài nằm trên các dãi cát trắng. Trong các dãi cát trắng này có một dãi cát kéo dài từ Tân Phụng đến mũi Nước Ngọt gọi là Bạch Sa Động (động cát trắng), trên Động Bạch Sa có một gò đất nhô cao gọi là Gò Son nơi có những viên sỏi màu đỏ. Vịnh là nơi neo đậu ghe thuyền và là ngư trường gần bờ của ngư dân vùng này. Ngày nay trong vịnh còn lại một số xác tàu chìm, đó là những tàu của Nhật bị chìm trong chiến tranh. Vịnh còn được biết đến với di tích Mũi Rồng (Vi Rồng Đá Chém) và ngọn hải đăng Hòn Nước (Hải Đăng Vũng Mới) nằm trên đỉnh Gò Gô của núi Gò Dưa chiếu sáng cho vịnh.Trước kia ở phía tây của vịnh có 6 làng chài là Tân Thành, Tân Lợi, Tân Định, Tân Hòa, Tân Phú, Tân Phụng nên người ta còn gọi là vùng đất Lục Tân Phường Mới (phía bắc vùng đất Phường Mới là làng Phường Mét mà ngày nay là thôn Xuân Thạnh và Xuân Phương). Cái tên Phường Mới có lẽ là lấy theo chữ đầu của các thôn là "Tân" mà theo nghĩa việt nghĩa là "mới", sau này khi triều đình nhà Nguyễn có đặc một Hải Tấn phòng thủ ở đây và gọi là Phòng Mãi Hải Tấn có lẽ dựa theo tên của vùng đất Phường Mới này. Khoảng trong những năm trước cách mạng tháng 8 - 1945 do hiện tượng sa mạc hóa, những cơn gió đưa cát trắng từ Xuân Thạnh, Đá Dựng vào gây ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân các thôn trên. Vì thế nhân dân các thôn Tân Lợi, Tân Định, Tân Hòa và một phần thôn Tân Phú đã di chuyển đến thôn Tân Thành và Tân Phụng để sinh sống, nhưng do lượng đất có hạn nên hầu hết đã di chuyển đến sinh sống tại các làng chài ven biển dọc từ Bình Định đến Kiên Giang (sau đó vì Thôn Tân Phú còn quá nhỏ nên đã nhập vào thành một phần của Thôn Tân Phụng ngày nay. Còn 3 thôn Tân Hòa, Tân Định, Tân Lợi đã bị xóa sổ ngày nay ít ai biết đến 3 thôn này). Ngày nay phía tây vịnh chỉ còn hai thôn Tân Thành và Tân Phụng do Tân Thành được che bởi một phần bầu Chánh Trạch còn Tân Phụng được che chở bởi núi Cấm. Để chống lại hiện tượng sa mạc hóa, hiện tượng cát bay này nhân dân vùng này đã trồng hệ thống rừng dương (phi lao) để chắn gió, chắn cát và tạo thành vành đai bảo vệ an toàn cho các thôn còn lại. Tuy nhiên hiện nay rừng Dương này đang bị đe dọa vì việc khai thác titan, nhân dân quanh vùng phản đối việc khai thác titan vì họ sợ rằng sau khi khai thác titan sẽ để lại những hậu quả về môi trường và lịch sử cát bay trước đây đã làm một số thôn bị sơ tán sẽ lặp lại.

Liên quan