Unix hay
UNIX là một
hệ điều hành máy tính viết vào
những năm 1960 và
1970 do một số nhân viên của công ty
AT&T Bell Labs bao gồm
Ken Thompson,
Dennis Ritchie và
Douglas McIlroy.
[1] Từ góc nhìn người dùng chuyên nghiệp và lập trình viên, hệ thống Unix có đặc điểm là thiết kế theo module, đôi khi còn được gọi là
triết lý Unix, nghĩa là hệ điều hành cung cấp một tập hợp các công cụ đơn giản, và mỗi công cụ chỉ thực hiện những chức năng giới hạn và được định nghĩa rõ ràng,
[2] với
hệ thống file hợp nhất là phương tiện chính để giao tiếp
[1] và phần lập trình
vỏ và ngôn ngữ lệnh kết hợp các công cụ để thực hiện các chức năng phức tạp.Ngày nay hệ điều hành Unix được phân ra thành nhiều nhánh khác nhau, nhánh của AT&T, nhánh của một số nhà phân phối thương mại và nhánh của những tổ chức phi lợi nhuận.Unix có thể chạy trên nhiều loại máy tính khác nhau, từ những
máy tính cá nhân cho đến các
máy chủ dịch vụ. Nó là một
hệ điều hành đa nhiệm (có thể cùng lúc thực hiện nhiều nhiệm vụ) hỗ trợ một cách lý tưởng đối với các ứng dụng nhiều người dùng. Unix được viết bằng
ngôn ngữ lập trình C, một ngôn ngữ rất mạnh và mềm dẻo. Unix hỗ trợ các ứng dụng mạng và hỗ trợ nhiều môi trường lập trình khác nhau. Với hàng trăm lệnh và một số lượng rất lớn các tùy chọn, Unix thực sự là một khó khăn đối với người mới bắt đầu. Với sự phát triển của các
shell Unix hệ điều hành này đã trở nên phổ dụng hơn trong lĩnh vực điện toán.Vì Bell Laboratories bị cấm không cho phép tiếp thị Unix vì lệnh chống độc quyền đối với AT&T nên Unix đã được cung cấp miễn phí cho các trường đại học trên toàn
Bắc Mỹ từ năm 1976. Năm 1979
Đại học California tại Berkeley đã xây dựng một
phiên bản của Unix dùng cho các máy tính
VAX. Sau khi đã được ưa thích trong các lĩnh vực công nghệ, AT&T đã giành được quyền tiếp thị đối với Unix và đã cho ra đời
System V vào năm 1983. Cho đên nay Unix vẫn được sử dụng rất rộng rãi trong thị trường dành cho máy chủ. Đã có nhiều phiên bản phát triển khác nhau, trong đó có
Linux.Unix là một trong những hệ điều hành
64 bit đầu tiên. Hiện nay Unix được sử dụng bởi nhiều công ty tập đoàn lớn trên thế giới vì mức độ bảo mật của nó tương đối cao.