Trận Gravelotte (theo cách gọi của
người Đức) hay
Trận St. Privat theo cách gọi của
người Pháp, còn được các sử gia gọi là
Trận Gravelotte-St. Privat, là một trận đánh quyết định trong cuộc
Chiến tranh Pháp-Đức (
1870–
1871), đã diễn ra vào ngày
18 tháng 8 năm 1870 giữa hai ngôi làng St. Privat la Montagne và
Gravelotte ở miền Đông Bắc nước
Pháp. Dưới sự
chỉ huy trực tiếp của
vua Wilhelm I[a] và Tổng tham mưu trưởng
Helmuth von Moltke, các lực lượng
Phổ-
Bắc Đức gồm
Tập đoàn quân số 1 dưới quyền tướng
Karl Friedrich von Steinmetz và Tập đoàn quân số 2 dưới quyền
Thân vương Friedrich Karl đã tấn công và buộc Tập đoàn quân Rhine chủ lực của
Pháp dưới quyền
Thống chế François Achille Bazaine phải rút chạy vào
Metz. Mặc dù quân
Đức bị hao tổn nhiều binh lực hơn quân Pháp,
thắng lợi chiến lược của họ ở Gravelotte đã dẫn đến sự
bao vây cô lập lực lượng của Bazaine ở Metz, qua đó chia cắt hoàn toàn hai tập đoàn quân chủ lực của Pháp và thúc đẩy sự
thất bại hoàn toàn của đế chế
Napoléon III trong cuộc chiến.
[2][6][7]Moltke dự định dùng
đại bác giã nhừ phòng tuyến quân Pháp, rồi bọc sườn quân Pháp quanh St. Privat và hợp vây toàn bộ chiến tuyến đối phương từ phía bắc sang phía nam. Mặc dù vậy, các thuộc cấp của ông đã phát động những đợt tấn công trực diện vào tuyến phòng ngự của Pháp trên các cao điểm chế ngự trận địa. Trận chiến bùng nổ trên một thế trận đảo ngược: quân
Phổ dựa lưng về phía
Paris trong khi quân Pháp dựa lưng về biên giới với Đức. Với lợi thế về
súng trường Chassepot tối tân, mỗi trong số 17
sư đoàn quân Pháp đã bắn ra 4 vạn phát đạn chỉ trong vòng 1 phút và đốn ngã các đợt tấn công của địch. Số quân Phổ
chết và bị thương lên tới khoảng 2 vạn người trong ngày hôm đó. Tuy nhiên, bị ảnh hưởng nặng nề bởi
chiến thuật phòng ngự của Pháp vốn đã ăn sâu vào tâm trí họ từ năm 1866, các tướng lĩnh Pháp từ chối phản công, ngay cả khi xác lính Phổ chất đầy dưới chân họ. Điều đó đem lại thời gian cho phía Phổ điều động
pháo binh bịt kín các lỗ hổng trong trận tuyến của họ và mở đường cho viện binh tiếp chiến từ phía bắc. Cuối cùng, các
trung đội bộ binh của tướng Moltke đã làm chủ được các cao điểm phía trên Metz và ép địch rút xuống
pháo đài[6][8][9].Cũng giống như
trận Mars-la-Tour hai ngày trước, trận Gravelotte được quyết định bởi pháo binh Phổ. Sự nhạy bén của pháo binh Phổ cùng với sự thụ động của Bazaine đã góp phần cứu vãn các đợt tấn công thất bại của quân
bộ binh Phổ. Trong khi phần lớn thương vong của quân Phổ gây ra bởi súng trường Pháp, phần lớn thương vong của quân Pháp là do đại bác hiệu
Krupp gây nên.
[8] Sau
chiến thắng Gravelotte, Moltke sai Thân vương Friedrich Karl chỉ huy Tập đoàn quân số 1 và 4
quân đoàn của Tập đoàn quân số 2
vây hãm quân của Bazaine ở Metz. Giờ đây, vị Tổng tham mưu trưởng đã rảnh tay để huy động Tập đoàn quân số 3 dưới quyền
Thái tử Phổ cùng Tập đoàn quân Maas (mới được thành lập từ một số đơn vị Tập đoàn quân số 2) dưới quyền
Thái tử Sachsen tấn công tiêu diệt đạo quân chủ lực thứ hai của Pháp do
MacMahon chỉ huy.
[10]