†T. horridus Marsh, 1889
†T. prorsus Marsh, 1890
Triceratops (
tiếng Hy Lạp: "mặt ba sừng") hay được gọi là
khủng long ba sừng hay
tam giác long (từ
tiếng Trung Quốc,
giản thể: 三角龍,
phồn thể: 三觭龍) là một
chi khủng long ăn cỏ thuộc họ
Ceratopsidae, sống vào thời kỳ cuối
kỷ Phấn Trắng (từ 70–65
mya) ở
Bắc Mỹ ngày nay. Nó là một trong những chi khủng long phi chim cuối cùng được biết tới, và đã tuyệt chủng vào
Sự kiện tuyệt chủng kỷ Creta-Paleogen 66 triệu năm trước.
[1] Tên Triceratops, nghĩa đen là "mặt ba sừng", xuất phát từ
tiếng Hy Lạp cổ đại τρί- (tri-) nghĩa là "ba",
κέρας (kéras) nghĩa là "sừng", và
ὤψ (ops) nghĩa là "mặt".
[2][3]Có diềm xương lớn và ba
sừng trên một cơ thể lớn bốn chân, tương tự như
tê giác hiện đại, Triceratops là một trong những khủng long nổi tiếng nhất và là
Ceratopsidae được biết đến nhiều nhất. Nó sống chung môi trường và có thể là con mồi của
khủng long bạo chúa,
[4] mặc dù không chắc chắn rằng cả hai có đánh nhau như trong tranh và phim ảnh.Vị trí chính xác của chi Triceratops trong họ Ceratopsidae bị tranh cãi. Hai loài, T. horridus và T. prorsus, được coi là hợp lệ mặc dù nhiều loài khác đã được đặt tên. Một nghiên cứu được công bố năm 2010 cho rằng
Torosaurus có thể thể là Triceratops khi trưởng thành.
[5][6] Quan điểm này ngay lập tức bị tranh cãi
[7][8][9] và nghiên cứu hóa thạch kỹ càng hơn được mong rằng sẽ giải quyết được tranh luận.Công dụng của diềm và sừng từ lâu đã được tranh luận. Theo truyền thống chúng được xem là vũ khí phòng thủ chống lại khủng long ăn thịt. Theo các thuyết gần đây hơn, không có sự có mặt của mạch máu, cho thấy chúng có thể được dùng để nhận dạng nhau, tán tỉnh, và thể hiện sự thống trị, giống như gạc và sừng của
tuần lộc,
dê núi và
kiến vương hiện đại.
[10] Theo giả thuyết rằng nếu Torosaurus là dạng trưởng thành của Triceratops, có nghĩa là chúng sẽ phát triển một lỗ trên diềm cổ, chúng dùng để phô trương hơn là để tự vệ.
[5]