Tiểu cầu (
tiếng Anh:
platelets hay
thrombocytes) là một loại
tế bào máu có chức năng
cầm máu bằng cách làm máu vón cục và
đông lại khi
mạch máu bị thương
[1]. Tiểu cầu không có
nhân tế bào. Chúng thực chất là một mảnh tế bào vỡ ra từ các
tế bào nhân khổng lồ sản sinh ra từ các megakaryocytes của
tủy xương. Tiểu cầu có dạng hình đĩa hai mặt lồi (giống như
thấu kính),
đường kính lớn nhất khoảng 2–3 µm. Tiểu cầu chỉ có ở
động vật có vú, trong khi các loài động vật khác (
chim,
động vật lưỡng cư) tiểu cầu tuần hoàn như các
tế bào đơn nhân[2].Xem trên lát mỏng bằng
kính hiển vi, tiểu cầu là những đốm màu tím sậm, đường kính bằng 20%
hồng cầu. Những lát mỏng này được sử dụng để nghiên cứu tiểu cầu về kích thước, hình dạng, số lượng, và sự vón cục máu. Tỷ lệ tiểu cầu so với hồng cầu ở một người lớn khỏe mạnh là 1:10 đến 1:20.Thông thường, đời sống của tiểu cầu kéo dài từ 5-7 ngày. Trong cơ thể, cơ quan đảm nhiệm vai trò tiêu hủy các tế bào tiểu cầu già là
lách. Lách là nơi bắt giữ và tiêu hủy tiểu cầu cũng như các tế bào máu khác trong cơ thể. Những phát triển bất thường của lá lách như lách to có thể làm tăng quá trình bắt giữ và tiêu hủy tiểu cầu, gây giảm số lượng tiểu cầu trong máu ngoại vi. Do vậy trong nhiều trường hợp giảm tiểu cầu nghiêm trọng, bệnh nhân có thể được chỉ định phẫu thuật cắt lách nhằm giảm quá trình tiêu hủy tiểu cầu
[3][4].