Thổ_Nhĩ_Kỳ
Thổ_Nhĩ_Kỳ

Thổ_Nhĩ_Kỳ

Thổ Nhĩ Kỳ (tiếng Thổ Nhĩ Kỳ: Türkiye [tyrkije]), tên chính thức là nước Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ (tiếng Thổ Nhĩ Kỳ: Türkiye Cumhuriyeti [tyrkije d͡ʒumhurijeti]  ( nghe)), là một quốc gia xuyên lục địa, phần lớn nằm tại Tây Á và một phần nằm tại Đông Nam Âu. Thổ Nhĩ Kỳ có biên giới với 8 quốc gia: Bulgaria ở phía tây bắc; Hy Lạp ở phía tây; Gruzia ở phía đông bắc; Armenia, Iran và vùng tách rời Nakhchivan của Azerbaijan ở phía đông; và Iraq cùng Syria ở phía đông nam. Địa Trung Hải ở phía nam; biển Aegea ở phía tây; và biển Đen ở phía bắc. Biển Marmara, các eo biển BosphorusDardanelles phân ranh giới giữa Thrace và Anatolia, và cũng phân chia châu Âu và châu Á.[7] Vị trí nằm tại nơi giao cắt giữa châu Âuchâu Á khiến Thổ Nhĩ Kỳ có tầm quan trọng địa chiến lược đáng kể.[8]Thổ Nhĩ Kỳ có người cư trú từ thời đại đồ đá cũ,[9] Sau khi bị Alexandros Đại đế chinh phục, khu vực bị Hy Lạp hóa, quá trình này tiếp tục dưới sự cai trị của Đế quốc La Mã rồi tiếp theo là Đế quốc Đông La Mã.[10][11] Người Thổ Seljuk bắt đầu di cư đến khu vực vào thế kỷ XI, khởi đầu quá trình Thổ Nhĩ Kỳ hóa.[12] Bắt đầu từ cuối thế kỷ XIII, người Ottoman thống nhất Anatolia và thiết lập một đế quốc bao gồm nhiều lãnh thổ tại Đông Nam Âu, Tây Nam ÁBắc Phi, trở thành một cường quốc chủ yếu tại Âu-Áchâu Phi trong thời kỳ đầu hiện đại. Đế quốc đạt đỉnh cao quyền lực trong thế kỷ XV-XVII. Các cải cách Tanzimat trong thế kỷ XIX nhằm hiện đại hóa Ottoman là không đủ, và thất bại trong việc ngăn chặn đế quốc tan rã.[13] Đế quốc Ottoman tham gia Chiến tranh thế giới thứ nhất trong Liên minh Trung tâm và cuối cùng chiến bại. Chiến tranh giành độc lập Thổ Nhĩ Kỳ do Mustafa Kemal Atatürk và các cộng sự của ông đề xướng tại Anatolia, dẫn đến việc thành lập nước Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ hiện đại vào năm 1923, với Atatürk là tổng thống đầu tiên.[14]Thổ Nhĩ Kỳ là một nước cộng hòa dân chủ, thế tục, đơn nhất, và lập hiến với một di sản văn hóa đa dạng.[15][16] Ngôn ngữ chính thức của quốc gia là tiếng Thổ Nhĩ Kỳ, đây là ngôn ngữ tự nhiên của xấp xỉ 85% cư dân.[17] 70–80% dân số thuộc dân tộc Thổ Nhĩ Kỳ; phần còn lại gồm các dân tộc thiểu số như người Kurd.[15] Đại đa số cư dân là tín đồ Hồi giáo.[15] Thổ Nhĩ Kỳ là một thành viên của Liên Hiệp Quốc, NATO, OECD, OSCE, OICG-20. Sau khi trở thành một trong các thành viên đầu tiên của Ủy hội châu Âu vào năm 1949, Thổ Nhĩ Kỳ trở thành một thành viên liên kết của EEC vào năm 1963, gia nhập Liên minh Thuế quan EU vào năm 1995 và bắt đầu các cuộc đàm phán về quyền thành viên đầy đủ với Liên minh châu Âu vào năm 2005.[18] Kinh tế tăng trưởng và các sáng kiến ngoại giao của Thổ Nhĩ Kỳ khiến quốc gia này được công nhận là một cường quốc khu vực.[19][20][21][22]

Thổ_Nhĩ_Kỳ

• Hiệp ước Lausanne 24 tháng 7 năm 1923
• Phó tổng thống Fuat Oktay
• Hội nghị Đại quốc dân Thổ Nhĩ Kỳ 23 tháng 4 năm 1920
Sắc tộc
Thành phố lớn nhất Istanbul
41°1′B 28°57′Đ / 41,017°B 28,95°Đ / 41.017; 28.950
• Ước lượng 2018 82.003.882[2] (hạng 19)
Chính phủ Đơn nhất tổng thống chế cộng hòa lập hiến
• Chiến tranh giành độc lập 19 tháng 5 năm 1919
• Bình quân đầu người 9,346 USD[4] (hạng 60)
Tên dân cư
• Chủ tịch Quốc hội Mustafa Şentop
Cách ghi ngày tháng dd/mm/yyyy (AD)
Tên miền Internet .tr
Ngôn ngữ chính thức Tiếng Thổ Nhĩ Kỳ
• Mặt nước (%) 1,3
Mã ISO 3166 TR
• Mật độ 105[3]/km2 (hạng 107)
262/mi2
Ngôn ngữ nói[1]
GDP  (PPP) Ước lượng 2018
• Tuyên ngôn Cộng hòa 29 tháng 10 năm 1923
Đơn vị tiền tệ Lira Thổ Nhĩ Kỳ (TRY)
GDP  (danh nghĩa) Ước lượng 2018
Gini? (2016)  41,9[5]
trung bình
HDI? (2017)  0,791[6]
cao · hạng 64
• Tổng thống Recep Tayyip Erdoğan
Thủ đô Ankara
40°B 33°Đ / 40°B 33°Đ / 40; 33Tọa độ: 40°B 33°Đ / 40°B 33°Đ / 40; 33
• Tổng cộng 783.356 km2 (hạng 36)
302.535 mi2
Mã điện thoại +90
Giao thông bên phải
Múi giờ UTC+3 (FET)
Lập pháp Hội nghị Đại quốc dân
• Tổng số 706.237 tỷ USD[4] (hạng 17)

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Thổ_Nhĩ_Kỳ http://www.aci.aero/Data-Centre/Monthly-Traffic-Da... http://servat.unibe.ch/icl/tu00000_.html http://www.allaboutturkey.com/sports.htm http://www.allaboutturkey.com/sufi.htm http://www.allaboutturkey.com/turkfauna.htm http://www.allaboutturkey.com/yagligures.htm http://www.atelyemim.com/mimari/ramada_eng.html http://www.atimes.com/atimes/Middle_East/LB18Ak04.... http://washpost.bloomberg.com/Story?docId=1376-MI9... http://www.bloomberg.com/news/2013-05-16/turkey-ra...