Thường trực Ban Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, gọi tắt là Thường trực Ban Bí thư, trước đây còn được gọi là Thường trực Bộ Chính trị, là chức danh do Bộ Chính trị chỉ định, có nhiệm vụ phụ trách, chủ trì công việc hàng ngày của Ban Bí thư, thay mặt Tổng Bí thư khi Tổng Bí thư vắng mặt. Trong trường hợp Tổng Bí thư Đảng qua đời khi đang tại nhiệm hoặc khuyết chức danh Tổng Bí thư, Thường trực Ban Bí thư sẽ tạm thời thay thế Tổng Bí thư chủ trì, chỉ đạo các công vụ của Ban Chấp hành Trung ương cho tới khi Hội nghị Trung ương Đảng gần nhất nhóm họp và bầu ra Tổng Bí thư mới. Bởi vậy Thường trực Ban Bí thư hay Thường trực Bộ Chính trị (1 người) phải là Ủy viên Bộ chính trị và thường được cho là nhân vật cao cấp thứ 2 trong Đảng, chỉ sau Tổng bí thư và cao cấp thứ 5 trong toàn bộ hệ thống chính trị, ngay sau "Tứ trụ" bao gồm: Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng và Chủ tịch Quốc hội.