Thiên mệnh (chữ Nho: 天命; bính âm: Tiānmìng: mệnh lệnh của Trời) là một khái niệm triết học cổ của Trung Hoa về tính chính danh của bậc quân vương. Theo lẽ đó thì Trời là đấng giao quyền chỉ cho một người chính trực để làm vua cai quản thiên hạ, người này được gọi là Thiên tử, triều đình của Ngài được gọi là Thiên triều. Nếu người này là một kẻ bạo ngược, thất đức và trở nên không xứng đáng thì có thể đánh mất Thiên mệnh và Trời sẽ trao cho người khác. Lúc này là sự thay triều đổi đại. Thời xưa, khi đất nước bị nạn đói hay thiên tai hoành hành, người ta tin rằng đó là dấu hiệu của Trời được gửi đến để thể hiện sự bất vừa lòng với triều đại đang cai quản thiên hạ và truyền tin rằng triều đại này đã đánh mất Thiên mệnh. Nếu sự việc càng nghiêm trọng, nhân dân sẽ càng có động lực gây biến loạn đòi hỏi thuận thiên (hợp ý Trời) và thay đổi triều đại.Theo giáo lý Thiên mệnh, một người trị vì không nhất thiết phải có xuất xứ hoàng gia mà hoàn toàn phụ thuộc vào khả năng cai quan hạ giới của Nhà vua và con cháu kế thừa ngôi vị của họ. Tuy giống với khái niệm quyền trị vì tới từ Chúa trời của phương Tây trong việc bào chứng cho tính chính danh của bậc cai trị, giáo lý Thiên mệnh lại khác với khái niệm này của phương Tây ở điểm rằng nó không ban tặng quyền trị vì một cách vô điều kiện. Triều đại khi lên ngôi được ban tặng Thiên mệnh và sẽ tiếp tục được nắm giữ nếu Nhà vua cai quan thiên hạ một cách công bằng, chính trực, bảo vệ nhân dân khỏi mọi khổ đau, thúc đẩy đất nước phát triển. Khi một Quân vương trở nên ngang ngược hay bất tài, giáo lý Thiên mệnh cho phép nhân dân có quyền nổi dậy đòi hỏi thay đổi triều đại để thuận theo ý Trời. Một cuộc nổi dậy thành công trong việc phế truất triều đại tại vị đương thời được giải nghĩa là ý Trời đã thay đổi sau những sai trái mà triều đại này gây ra.Triều đại nhà Chu là triều đại đầu tiên truyền bá khái niệm Thiên mệnh để hợp tính hoá công cuộc lật đổ nhà Thương và để bào chứng cho quyền cai trị của họ sau đó. Thiên mệnh được sử dụng trong xuyên suốt thời đại phong kiến của Trung Quốc cũng như các vương quốc láng giềng như Hàn Quốc hay Việt Nam để làm nền tảng cho việc cầm quyền của mỗi triều đại tại nơi này.