Richard Phillips Feynman (
/ˈfaɪnmən/;
11 tháng 5 năm
1918 –
15 tháng 2 năm
1988) là một
nhà vật lý lý thuyết người Mỹ được biết đến với công trình về
phương pháp tích phân đường trong
cơ học lượng tử, lý thuyết
điện động lực học lượng tử và về tính
siêu lỏng của
heli lỏng, cũng như trong
vật lý hạt với đề xuất của ông về mô hình
parton. Cho những đóng góp của ông đối với sự phát triển của điện động lực học lượng tử, Feynman, cùng với
Julian Schwinger và
Shin'ichirō Tomonaga, nhận
giải Nobel Vật lý năm 1965.Feynman phát triển cách biểu diễn bằng hình ảnh được sử dụng rộng rãi cho các biểu thức toán học miêu tả hành xử của các
hạt hạ nguyên tử, mà sau này được biết đến với tên gọi
biểu đồ Feynman. Trong cuộc đời của ông, Feynman đã trở thành một trong những nhà khoa học nổi tiếng trên thế giới. Trong cuộc bầu chọn năm 1999 của tạp chí
Anh quốc Physics World về 130
nhà vật lý xuất sắc trên thế giới, ông được xếp hạng vào một trong mười
nhà vật lý vĩ đại nhất mọi thời đại.
[1]Ông từng hỗ trợ
phát triển bom nguyên tử trong
chiến tranh thế giới thứ hai và được công chúng biết đến trong thập niên 1980 như là thành viên của
Ủy ban Rogers, ủy ban khảo sát
thảm họa tàu con thoi Challenger. Cùng với các nghiên cứu vật lý lý thuyết, Feynman còn được coi là người tiên phong trong lĩnh vực
tính toán lượng tử và có tầm nhìn dự đoán sự phát triển của
công nghệ nano. Ông giữ chức danh giáo sư
Richard C. Tolman về vật lý lý thuyết tại
Học viện Công nghệ California.Feynman còn là một nhà diễn giải tài ba trong phổ biến kiến thức vật lý thông qua các cuốn sách và bài giảng, bao gồm các bài giảng năm 1959 về công nghệ nano từ trên xuống dưới
There's Plenty of Room at the Bottom và bộ sách ba tập về vật lý lý thuyết,
The Feynman Lectures on Physics. Feynman cũng được biết đến thông qua cuốn sách tự thuật do chính ông viết
Surely You're Joking, Mr. Feynman! và
What Do You Care What Other People Think? và các cuốn viết về ông như
Tuva or Bust! bởi
Ralph Leighton và Genius: The Life and Science of Richard Feynman bởi
James Gleick.