Bourbon Tây Ban NhaNhà OrléansNhà Bourbon (
/[invalid input: 'icon'][invalid input: 'lang']ˈbʊərbən/; phát âm tiếng Pháp:
[buʁ.bɔ̃]; phiên âm tiếng Việt: Buốc-bông) là một hoàng tộc
châu Âu có nguồn gốc từ
Pháp, và là một nhánh của
Triều đại Capet. Khởi thủy, Nhà Bourbon cai trị
Navarre, rồi cả Navarre và nước Pháp kể từ
thế kỷ XVI. Trong
thế kỷ XVIII, những thành viên của Nhà Bourbon cũng cầm quyền tại
Tây Ban Nha,
Napoli,
Sicily, và
Parma. Hiện nay, các quân vương của
Tây Ban Nha và
Luxembourg đều thuộc Nhà Bourbon.Từ năm 1555, vua chúa nhà Bourbon cai trị Navarre, tới năm 1589 thêm nước Pháp cho đến lúc bị lật đổ khi bùng nổ cuộc
Cách mạng Pháp trong năm 1792. Sau đó vương quyền được phục hồi một thời gian ngắn trong năm 1814 rồi được củng cố trong năm 1815 sau khi
Đế chế thứ nhất bị sụp đổ. Cuộc
Cách mạng tháng Bảy năm 1830 lại phế truất nhánh trưởng của nhà Bourbon. Nhánh thứ, gọi là Nhà Orléans, cai trị trong 18 năm (1830 – 1848) rồi bị lật đổ.Philip V là quân vương đầu tiên thuộc nhà Bourbon cai trị Tây Ban Nha. Nhà Bourbon Tây Ban Nha (Borbón theo
tiếng Tây Ban Nha) bị lật đổ rồi lại được phục hồi nhiều lần, cai trị đất nước này trong những giai đoạn sau: 1700 – 1808, 1813 -1868, 1875 – 1931, và từ 1975 đến nay. Xuất phát từ dòng Tây Ban Nha là hoàng gia Vương quốc Hai Sicily (1734 – 1806 và 1815 – 1860, chỉ một Sicily từ 1806 – 1816), cũng phải kể đến những nhà cầm quyền Công quốc Parma.Hoàng thân Felix, một người Bourbon thuộc nhánh Parma kết hôn với Nữ Đại công tước Charlotte của Luxembourg, và khi bà thoái vị năm 1964 nhường ngôi cho con trai của bà với Felix, Jean, trở thành Đại Công tước Luxembourg.Kể từ thời Hugh Capet đến
Charles X (987 – 1830), chỉ có nhánh trưởng của dòng họ Capet làm vua nước Pháp. Nhưng đến năm
1589 khi Nhà Valois không có nam giới kế vị, người đứng đầu Nhà Bourbon,
Henri IV của Pháp, trở thành nhánh trưởng. Như vậy, tất cả thành viên Nhà Bourbon cùng những nhánh thứ vẫn còn sống ngày nay đều là hậu duệ của Henri IV.