Nguyễn Văn Đệ sinh ngày 1 tháng 5 năm 1927 tại xã Thanh Lĩnh, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An, ông được biết đến nhiều nhất là Bí thư Trung ương Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh (trước năm 1970 là Trung ương Đoàn thanh niên lao động Việt Nam); Trưởng ban chỉ đạo (đầu tiên) Thanh niên xung phong (TNXP) chống Mỹ cứu nước (tập trung) giai đoạn Việt Nam chống Mỹ. Ngoài ra ông còn là Trưởng đoàn chuyên gia thanh niên Việt Nam giúp Campuchia xây dựng lại đất nước sau khi chế độ Pol Pôt sụp đổ; Bí thư đảng ủy khối các cơ quan công nghiệp trung ương (sau gọi là Đảng ủy khối các cơ quan kinh tế trung ương).