Napoli
Napoli

Napoli

Tọa độ: 40°50′42″B 14°15′30″Đ / 40,845°B 14,258333°Đ / 40.845; 14.258333 • Thành phố Mặt Trời (Città del Sole)
 • Thành phố 500 mái vòm (Città dalle 500 cupole)
Vị trí bên trong nước ÝVị trí bên trong châu ÂuVị trí trên bản đồ thế giớiNapoli (hay còn được viết là Naples theo tiếng AnhPháp; tiếng Napoli: Napule; tiếng Latinh: Neapolis; tiếng Hy Lạp cổ đại: Νεάπολις, có nghĩa là "thành phố mới") là thành phố lớn thứ ba của Ý sau RomaMilano và là thủ phủ của vùng Campania. Năm 2017, khoảng 967.069 dân sống bên trong phạm vi thành phố và vùng đô thị xung quanh nó là nơi cư ngụ của 3.115.320 người.[1][2] Khu vực đô thị đang tiếp tục được mở rộng của nó (vươn ra ngoài cương vực của Thành phố đô thị Napoli) là vùng đô thị lớn thứ hai hoặc thứ ba tại Ý.Được những người Hy Lạp định cư đầu tiên vào khoảng thiên niên kỷ thứ 2 trước Công Nguyên, Napoli là một trong những khu đô thị lâu đời nhất có mặt con người sinh sống trên thế giới.[3] Vào thế kỷ thứ 9 TCN, một thuộc địa có tên Parthenope (tiếng Hy Lạp: Παρθενόπη) được thiết lập trên hòn đảo Megaride[4] mà sau này được tái lập thành Neápolis vào thế kỷ 6 TCN.[5] Thành phố từng là một phần thuộc Magna Graecia tức "Đại Hy Lạp", đóng vai trò quan trọng trong việc giao thoa gắn kết giữa xã hội Hy Lạp và La Mã, trở thành trung tâm văn hóa chiến lược dưới sự cai trị của người La Mã.[6] Thành phố từng là kinh đô của Công quốc Napoli (661-1139), sau đó là Vương quốc Napoli (1282 - 1816) và cuối cùng là Vương quốc Hai Sicilia cho đến khi thống nhất nước Ý vào năm 1861.Vào khoảng năm 1925 đến 1936, Napoli được chính quyền Benito Mussolini mở rộng và nâng cấp nhưng chịu thiệt hại nặng nề do các cuộc đánh bom của quân Đồng Minh trong Chiến tranh thế giới thứ hai, dẫn đến công cuộc tái thiết diện rộng sau 1945.[7] Napoli đã trải qua sự tăng trưởng kinh tế đáng kể trong những thập kỷ gần đây, nhờ xây dựng khu vực trung tâm thương mại Centro Direzionale và mạng lưới giao thông tiên tiến, bao gồm tuyến đường sắt cao tốc Alta Velocità kết nối đến Roma và Salerno cùng hệ thống tàu điện ngầm mở rộng. Napoli là nền kinh tế đô thị lớn thứ ba ở Ý, sau Milano và Roma.[8] Cảng Napoli là một trong những hải cảng quan trọng nhất ở châu Âu và là trụ sở của Bộ Tư lệnh Quân Đồng Minh Napoli, bộ phận NATO có sứ mệnh giám sát Bắc Phi, SahelTrung Đông.[9]Trung tâm lịch sử của thành phố Napoli là khu vực di tích lịch sử lớn nhất tại châu Âu và là một Di sản thế giới thuộc UNESCO, song song với một loạt các địa điểm văn hóa và lịch sử quan trọng khác xung quanh thành phố như Đại cung điện hoàng gia Caserta và tàn tích La Mã PompeiiHerculaneum. Napoli đồng thời nổi tiếng với những thắng cảnh tự nhiên hùng vĩ như Posillipo, hõm chảo Phlegraei, Nisida và ngọn núi lửa Vesuvius.[10]Nền ẩm thực Napoli thường được đồng nghĩa với pizza, món ăn độc đáo có nguồn gốc từ thành phố này, nhưng đồng thời bao gồm nhiều món trứ danh khác, khiến nó trở thành thành phố của Ý có số lượng ngôi sao được công nhận cao nhất trong Sách hướng dẫn Michelin.[11]Đội thể thao nổi tiếng nhất ở Napoli là câu lạc bộ S.S.C. Napoli, hai lần vô địch Serie A (Giải bóng đá vô địch quốc gia Ý) tại sân vận động San Paolo nằm ở phía tây nam thành phố.