Na_Uy
Na_Uy

Na_Uy

Vương quốc Na Uy– ở châu Âu (xám đậm)
– trong EU (xám đậm)Na Uy (Bokmål: Norge; Nynorsk: Noreg), tên chính thức là Vương quốc Na Uy, là một quốc gia Bắc Âu nằm ở Tây Bắc Châu Âu có lãnh thổ bao gồm phần phía tây và cực bắc của Bán đảo Scandinavi; hòn đảo xa xôi Jan Mayen và quần đảo Svalbard cũng là một phần của Vương quốc Na Uy. Đảo Peter I ở Nam Cực và Đảo Bouvet ở Nam Cực là những lãnh thổ phụ thuộc và do đó không được coi là một phần của vương quốc. Na Uy cũng đưa ra những yêu sách lãnh thổ đối với một phần của Nam Cực được gọi là Queen Maud Land.Na Uy có tổng diện tích là 385.207 kilômét vuông (148.729 sq mi)[5] và dân số là 5.312.300 (tính đến tháng 8 năm 2018).[6] Đất nước này có chung biên giới phía đông với Thụy Điển (có chiều dài là 1.619 km hoặc 1.006  mi). Na Uy giáp Phần LanNga ở phía đông bắc, và eo biển Skagerrak ở phía nam, với Đan Mạch ở phía bên kia. Na Uy có đường bờ biển dài, hướng ra Bắc Đại Tây DươngBiển Barents.Harald V của Nhà Glücksburg là Quốc vương Na Uy hiện tại. Erna Solberg đã trở thành thủ tướng của Na Uy kể từ năm 2013 khi bà thay thế Jens Stoltenberg. Là một quốc gia có chủ quyền thống nhất với chế độ quân chủ lập hiến, chính trị Na Uy có sự phân chia quyền lực nhà nước giữa quốc hội, nội các và tòa án tối cao, như đã được quy định bởi hiến pháp năm 1814. Vương quốc Na Uy được thành lập vào năm 872 dưới dạng sáp nhập một số lượng lớn các vương quốc nhỏ và tồn tại liên tục trong suốt 1.147 năm sau đó. Từ 1537 đến 1814, Na Uy là một phần của Vương quốc Đan Mạch-Na Uy và từ năm 1814 đến 1905, nó nằm trong một liên minh cá nhân với Vương quốc Thụy Điển. Na Uy giữ vị thế trung lập trong Thế chiến thứ nhất. Na Uy vẫn trung lập cho đến tháng 4 năm 1940 khi đất nước bị Đức Quốc xã xâm chiếm và chiếm đóng cho đến khi kết thúc Chiến tranh thế giới thứ hai.Na Uy có cả phân khu hành chính và chính trị ở hai cấp: Hạt và khu tự quản. Người Sámi có quyền tự quyết và ảnh hưởng nhất định đối với các lãnh thổ truyền thống của họ thông qua Nghị viện Sámi và Đạo luật Finnmark. Na Uy duy trì mối quan hệ chặt chẽ với cả Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ. Na Uy là thành viên sáng lập của Liên hợp quốc, NATO, Hiệp hội thương mại tự do châu Âu, Hội đồng châu Âu, Hiệp ước Nam CựcHội đồng Bắc Âu; đất nước này cũng là một thành viên của Khu vực kinh tế châu Âu, WTOOECD.Na Uy duy trì mô hình phúc lợi Bắc Âu với hệ thống chăm sóc sức khỏe toàn dân và hệ thống an sinh xã hội toàn diện, và các giá trị của mô hình này bắt nguồn từ những lý tưởng bình đẳng.[7] Nhà nước Na Uy nắm quyền sở hữu đối với nhiều ngành công nghiệp quan trọng, đất nước này cũng có trữ lượng dầu mỏ, khí đốt tự nhiên, khoáng sản, rừng, thủy sản và nước ngọt rất lớn. Ngành dầu khí chiếm khoảng một phần tư tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của đất nước.[8] Nếu tính theo bình quân đầu người, Na Uy là nhà sản xuất dầu và khí tự nhiên lớn nhất thế giới bên ngoài Trung Đông.[9][10]Đất nước này có thu nhập bình quân đầu người cao thứ tư trên thế giới trong danh sách của Ngân hàng Thế giớiIMF.[11] Trên danh sách GDP (PPP) bình quân đầu người của CIA (ước tính năm 2015) bao gồm cả các lãnh thổ và khu vực tự trị, Na Uy xếp thứ mười một.[12] Na Uy là nước có Quỹ đầu tư quốc gia lớn nhất thế giới, với giá trị 1 nghìn tỷ USD.[13] Na Uy đứng nhất thế giới về Chỉ số Phát triển Con người kể từ năm 2009, một vị trí mà đất nước này cũng đã nắm giữ từ năm 2001 đến năm 2006.[14] Na Uy đứng đầu trong Báo cáo Hạnh phúc Thế giới năm 2017 [15] và hiện cũng đang đứng đầu về Chỉ số Cuộc sống Tốt của OECD, Chỉ số Chính trực Công khai và Chỉ số Dân chủ.[16] Na Uy cũng là một trong những nước có tỷ lệ tội phạm thấp nhất trên thế giới.[17]

Na_Uy

872 Nhà nước tiền thống nhất
1263 Đế quốc Na Uy
1397 Liên minh Kalmar
1524 Đan Mạch-Na Uy
Ngôn ngữ chính thức Tiếng Na Uy
Chính phủ Quân chủ lập hiến
4 tháng 11 năm 1814 Thụy Điển-Na Uy
Thủ tướng Erna Solberg
Dân số ước lượng (2019) 5.328.212[2] người (hạng 120)
GDP (danh nghĩa) (2017) Tổng số: 391,959 tỷ USD[3] (hạng 22)
Bình quân đầu người: 73.450 USD[3] (hạng 3)
Vua Harald V
Múi giờ CET (UTC+1); mùa hè: CEST (UTC+2)
Lái xe bên phải
GDP (PPP) (2017) Tổng số: 377,1 tỷ USD[3] (hạng 46)
Bình quân đầu người: 70.665 USD[3] (hạng 4)
Thủ đô Oslo
59°56′B 10°41′Đ / 59,933°B 10,683°Đ / 59.933; 10.683
7 tháng 6 năm 1905 Giải thể Thụy Điển-Na Uy
Diện tích 323.802[1] km² (hạng 61)
Đơn vị tiền tệ Krone Na Uy (NOK)
Diện tích nước 5,2 %
17 tháng 5 năm 1814 Hiến pháp
Thành phố lớn nhất Oslo
Mật độ 15,8 người/km² (hạng 213)
HDI (2015) 0,954 rất cao (hạng 1)
25 tháng 2 năm 1814 Tái lập nhà nước
Hệ số Gini (2014) 23,5[4] thấp (hạng 1)
Tên miền Internet .no
Mã điện thoại +47

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Na_Uy http://www.issuesmagazine.com.au/article/issue-jun... http://www.acea.be/statistics/tag/category/share-o... http://www12.statcan.gc.ca/nhs-enm/2011/dp-pd/dt-t... http://www.123independenceday.com/norway/political... http://www.atkearney.com/main.taf?p=5,4,1,116 http://edition.cnn.com/2016/06/08/europe/norway-de... http://www.economist.com/displaystory.cfm?story_id... http://www.economist.com/theworldin/international/... http://www.eiu.com/democracy2016 http://www.huffingtonpost.com/2010/12/14/worlds-to...