Lịch sử Nhật Bản bao gồm lịch sử của
quần đảo Nhật Bản và
cư dân Nhật, trải dài lịch sử từ thời kỳ cổ đại tới hiện đại của quốc gia Nhật Bản. Các nghiên cứu
khảo cổ học cho thấy trên các hòn đảo mà nay là
Nhật Bản đã có người sinh sống ngay từ cuối
thời kỳ đồ đá cũ.
[1] Ngay sau
thời kỳ băng hà cuối cùng, khoảng 12.000
TCN,
hệ sinh thái phong phú trên
quần đảo Nhật Bản đã giúp đẩy nhanh
sự phát triển loài người, sản sinh ra nền văn hóa
đất nung nổi tiếng của
thời kỳ Jomon. Lịch sử Nhật Bản với nhiều thời kỳ cô lập thay thế nhau bị gián đoạn bởi các ảnh hưởng cấp tiến, thường là
cách mạng từ thế giới bên ngoài. Các tài liệu đầu tiên viết về
Nhật Bản qua các đoạn ghi chép ngắn trong
Nhị thập tứ sử của người Trung Quốc. Các ảnh hưởng tôn giáo và tín ngưỡng chính được du nhập từ Trung Quốc.
[2]Thủ đô đầu tiên được thành lập tại
Nara năm 710, và nó đã trở thành một trung tâm của nghệ thuật
Phật giáo, tôn giáo và văn hóa. Hoàng tộc vào thời gian này nổi lên vào khoảng năm 700, nhưng đến năm 1868 (vẫn có vài ngoại lệ), tuy có uy tín cao nhưng nắm trong tay rất ít quyền lực. Vào năm 1550, Nhật Bản được chia thành vài trăm đơn vị kiểm soát tại địa phương, hoặc các khu vực thuộc quyền kiểm soát "
Đại Danh" (lãnh chúa), với lực lượng của riêng mình là các chiến binh
samurai.
Tokugawa Ieyasu (Đức Xuyên Gia Khang)lên nắm quyền năm 1600, và phong đất cho những người ủng hộ mình, thành lập "
Mạc phủ" ở
Edo (
Tōkyō ngày nay). "
Thời kỳ Tokugawa" đánh dấu một thời kỳ thịnh vượng và hòa bình, nhưng Nhật Bản cố ý chấm dứt các hoạt động
Kitô giáo và
cắt đứt gần như tất cả các tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Trong những năm 1860
thời kỳ Minh Trị bắt đầu bằng việc quân đội hoàng gia của
thiên hoàng Minh Trị đánh bại quân đội Mạc phủ Tokugawa trong
chiến tranh Mậu Thìn. Nhà lãnh đạo mới kết thúc chế độ phong kiến và chuyển đổi một hòn đảo cô lập—một quốc gia kém phát triển—nhanh chóng trở thành một cường quốc thế giới theo nhìn nhận của người phương Tây. Nền dân chủ là một vấn đề, bởi vì lực lượng quân đội tinh nhuệ Nhật Bản đã được bán độc lập và thắng thế hơn, hoặc thường xuyên sát hại dân thường trong những năm 1920 và 1930. Quân đội Nhật bắt đầu tiến vào Trung Quốc vào năm 1931 nhưng đã bị đánh bại trong cuộc
chiến tranh Thái Bình Dương bởi
Hoa Kỳ và
Anh.