Tọa độ:
51°30′26″B 0°7′39″T / 51,50722°B 0,1275°T / 51.50722; -0.12750Luân Đôn (âm Hán Việt của 倫敦,
tiếng Anh: London; phát âm tiếng Anh:
/ˈlʌndən/) là thủ đô của
Anh và
Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland, đồng thời là thành phố lớn nhất Vương quốc Liên hiệp Anh và cũng là khu vực đô thị rộng thứ hai về diện tích trong
Liên minh châu Âu (EU). Luân Đôn được người
La Mã lập ra 2000 năm trước đây với tên gọi đầu tiên là Londinium (
Luân Đôn thuộc La Mã).
[1] Trung tâm chính từ xa xưa của Luân Đôn là
Thành phố Luân Đôn, hiện vẫn giữ được ranh giới rộng hàng dặm vuông từ thời
Trung Cổ trên quy mô lớn. Sớm nhất cũng từ thế kỷ 19, tên gọi "Luân Đôn" mới được biết đến như một đô thị lớn phát triển quanh trung tâm chính.
[2] Sự sáp nhập của những
vùng đô thị liên hoàn tạo thành
vùng Luân Đôn[3] và vùng hành chính
Đại Luân Đôn,
[4][note 1] do
thị trưởng Luân Đôn và
Hội đồng Luân Đôn điều hành thông qua đắc cử.
[5]Luân Đôn là một
thành phố toàn cầu, cùng với
Thành phố New York là hai trung tâm kinh tế-tài chính lớn nhất thế giới.
[6][7][8] và có
GDP thành phố lớn nhất châu Âu.
[9] Trụ sở của hầu hết 100 công ty hàng đầu Vương quốc Anh và hơn 100/500 công ty lớn nhất châu Âu nằm tại trung tâm Luân Đôn. Sự ảnh hưởng của Luân Đôn đối với chính trị, tài chính, giáo dục, giải trí, truyền thông, thời trang, nghệ thuật và văn hóa đã mang lại vị thế thành phố toàn cầu cho Luân Đôn. Đây là một điểm đến du lịch lớn đối với du khách nội địa và quốc tế. Luân Đôn đã đăng cai
Thế vận hội Mùa hè 1908 và
Thế vận hội Mùa hè 1948 và
Thế vận hội Mùa hè 2012.
[10] Luân Đôn có 4
di sản thế giới:
Tháp Luân Đôn;
Vườn thực vật Hoàng gia, Kew; khu vực bao gồm
Cung điện Westminster,
Westminster Abbey và
Giáo đường St. Margaret; khu định cư lịch sử
Greenwich (trong đó có
Đài thiên văn Hoàng gia đánh dấu kinh tuyến 0° (Greenwich Meridian) và
giờ trung bình Greenwich (GMT).
[11]. Các địa danh nổi tiếng khác bao gồm
Cung điện Buckingham,
London Eye,
Rạp xiếc Piccadilly,
Nhà thờ St Paul,
Cầu Tháp Luân Đôn,
Quảng trường Trafalgar,
The Shard và
Bảo tàng Anh.
London Underground là mạng lưới
tàu điện ngầm lâu đời nhất trên thế giới.Luân Đôn có thành phần dân tộc, văn hóa, tôn giáo đa dạng, có hơn 300 ngôn ngữ được sử dụng.
[12] Tại thời điểm tháng 7 năm 2016, thành phố có dân số chính thức là 8,787,892 người trong
Đại Luân Đôn [13], khiến nó là đô thị đông dân nhất
Liên minh châu Âu.
[14] Vùng đô thị Đại Luân Đôn (Greater London Urban Area) (vùng đô thị lớn thứ hai ở châu Âu) có dân số 9,787,426
[15]. Còn
vùng đô thị Luân Đôn lớn nhất châu Âu với dân số 14,040,163 người vào năm 2016
[16]. Thống kê cho thấy chưa đến 70% dân số Luân Đôn là người da trắng, điều này cho thấy Luân Đôn có tính quốc tế cao.
[17] Hệ thống
tàu điện ngầm Luân Đôn do
Cục vân tải Luân Đôn (Transport for London) quản lý, là hệ thống tàu điện ngầm cổ nhất thế giới.
[18] Sân bay Heathrow London là
sân bay bận rộn nhất thế giới theo lượt khách quốc tế[19] với không gian hàng không tấp nập hơn bất cứ trung tâm đô thị nào trên thế giới.
[20]