Thanh Thánh Tổ (
chữ Hán: 清聖祖;
4 tháng 5 năm
1654 –
20 tháng 12 năm
1722), Hãn hiệu
Ân Hách A Mộc Cổ Lãng hãn (恩赫阿木古朗汗),
Tây Tạng tôn vị
Văn Thù Hoàng đế (文殊皇帝), là vị
Hoàng đế thứ tư của
nhà Thanh [1][2] và là Hoàng đế nhà Thanh thứ hai trị vì toàn cõi
Trung Quốc, từ năm
1661 đến khi qua đời vào năm
1722, tổng cộng là 61 năm. Ông có
niên hiệu là
Khang Hi (康熙), nên thường được gọi là
Khang Hi Đế (康熙帝).Trong lịch sử triều Thanh, Khang Hi Đế được đánh giá là vị Hoàng đế tài ba lỗi lạc bậc nhất, là người đã thiết lập sự thịnh trị dài trên 130 năm của nhà Thanh sau một loạt chiến tranh và những chính sách tích cực khiến dòng họ
Ái Tân Giác La ngồi vững vị trí Hoàng đế ở Trung nguyên. Ông được đánh giá là một trong những vị Hoàng đế vĩ đại nhất trong lịch sử Trung Quốc và được xưng tụng là
Khang Hi Đại đế. Dưới thời cai trị của ông, Đế quốc Thanh đã
hoàn thành thống nhất và kiểm soát toàn bộ lãnh thổ
Trung Hoa,
Mãn Châu,
Đài Loan, nhiều phần của vùng
Cận Đông nước
Nga, bảo hộ
Mông Cổ và
Triều Tiên.Vào thời kỳ cuối, con trai lớn của ông là
Dận Nhưng liên tục gặp vấn đề về nhân cách, đã hai lần bị phế ngôi
Thái tử cùng một lần phục vị. Chính điều này đã khiến các hoàng tử khác bước vào trường kỳ phấn đấu đoạt chức Thái tử, hòng kế thừa Hoàng vị do cha mình để lại. Cuộc tranh đấu này thường được gọi là
Cửu tử đoạt đích (九子夺嫡) và phần thắng thuộc về con trai thứ tư của ông,
Ung Chính Đế. Tuy nhiên, việc Khang Hi Đế băng hà tại Sướng Xuân viên và việc Ung Chính Đế thừa di mệnh lên ngôi đến nay vẫn còn gây tranh cãi. Liệu Khang Hi Đế có thực sự truyền ngôi cho người con thứ 4 là Ung Chính Đế, hay chính vị Hoàng đế này đã sửa di chiếu để đoạt ngôi, đến nay vẫn chưa có lời giải đáp. Tuy nhiên, Ung Chính Đế sau khi lên ngôi đã chứng minh được mình là một Hoàng đế tài giỏi và siêng năng, đã kế tục và duy trì sự cường thịnh của
Đế quốc Đại Thanh, do vậy vấn đề chính thống của ông dần trở thành một câu chuyện bên lề để đưa ra bàn luận mà thôi.Khang Hi là Hoàng đế ngồi trên ngai vàng lâu nhất trong
lịch sử Trung Quốc (61 năm) và là một trong những nhà cai trị tại vị lâu nhất trong lịch sử thế giới. Thời gian tại vị của ông được xem là mở đầu của
Khang Càn thịnh thế (康乾盛世) kéo dài hơn 100 năm. Cháu nội của ông,
Càn Long Đế rất ngưỡng mộ ông, do đó không dám vượt quá số năm trị vì của ông, mà thực hiện việc
thiện nhượng.