Kazakhstan
Kazakhstan

Kazakhstan

Cộng hoà KazakhstanCộng hoà Kazakhstan (phiên âm tiếng Việt: Ca-dắc-xtan; tiếng Kazakh: Қазақстан Республикасы, Qazaqstan Respublïkası; tiếng Nga: Республика Казахстан, Respublika Kazakhstan) là một quốc gia có chủ quyền trải rộng trên phần phía bắc và trung tâm của lục địa Á-Âu. Diện tích của Kazakhstan là 2.724.902 km², rộng lớn hơn cả Tây Âu. Kazakhstan là quốc gia có diện tích đứng thứ 9 thế giới. Nước này có một phần nhỏ lãnh thổ nằm ở bờ phía tây sông Ural, thuộc phần châu Âu.Kazakhstan giáp Nga về phía bắc, Trung Quốc về phía đông nam, hai nước Trung ÁUzbekistanKyrgyzstan về phía nam. Kazakhstan cũng có đường bờ biển với 2 biển là biển Aralbiển Caspia.Kazakhstan là quốc gia rộng thứ 9 trên thế giới, nhưng về dân số chỉ xếp thứ 62 cho nên Kazakhstan là một trong những quốc gia có mật độ dân cư thưa thớt nhất trên thế giới: trung bình 7 người/km². Dân số theo thống kê năm 2006 của Kazakhstan là 15.300.000 người, giảm xuống từ 16.464.000 người vào năm 1989 do sự di cư của cộng đồng người Ngangười Đức Volga. Đại bộ phần địa hình của Kazakhstan là bán hoang mạc.Trong hầu hết lịch sử lãnh thổ của Kazakhstan hiện đại từng là nơi sinh sống của các bộ tộc du mục. Tới thế kỷ XVI, người Kazakh xuất hiện như một nhóm riêng biệt, được phân chia thành ba hãn quốc. Người Nga bắt đầu tiến vào thảo nguyên Kazakhthế kỷ XVIII, và tới giữa thế kỷ XIX toàn bộ Kazakhstan là một phần của Đế chế Nga. Sau cuộc cách mạng tháng 10 Nga năm 1917, và cuộc nội chiến sau đó, lãnh thổ Kazakhstan được tổ chức lại nhiều lần trở thành Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Xô viết Kazakh năm 1936, một phần của Liên bang Xô viết. Trong thế kỷ XX, Kazakhstan là nơi diễn ra nhiều dự án lớn của Liên Xô, gồm cả chiến dịch Đất chưa Khai phá của Khrushchev, Sân bay vũ trụ Baikonur, và Semipalatinsk "Polygon", địa điểm thử nghiệm vũ khí hạt nhân chính của Liên Xô.Kazakhstan tuyên bố độc lập ngày 16 tháng 12 năm 1991, nước cộng hoà cuối cùng của Liên xô thực hiện điều này. Lãnh đạo thời cộng sản của họ, Nursultan Nazarbayev, trở thành tổng thống mới. Từ khi độc lập, Kazakhstan đã theo đuổi một chính sách đối ngoại cân bằng và nỗ lực phát triển nền kinh tế, đặc biệt là công nghiệp hydrocarbon. Tuy triển vọng kinh tế đang được cải thiện, Tổng thống Nazarbayev vẫn duy trì sự kiểm soát chặt chẽ với nền chính trị trong nước. Tuy vậy, danh tiếng quốc gia của Kazakhstan vẫn đang được tạo lập.[3] Hiện Kazakhstan được coi là quốc gia có ưu thế nhất tại vùng Trung Á.[4] Nước này là thành viên của nhiều tổ chức quốc tế, gồm cả Liên hiệp quốc, Đối tác vì hoà bình của NATO, Cộng đồng các quốc gia độc lập, và Tổ chức Hợp tác Thượng Hải. Năm 2010, Kazakhstan làm chủ tịch Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu.Kazakhstan đa dạng về sắc tộcvăn hoá, một phần bởi những cuộc trục xuất hàng loạt nhiều nhóm sắc tộc tới nước này trong thời kỳ cầm quyền của Stalin. Người Kazakh là nhóm lớn nhất. Kazakhstan cho phép tự do tôn giáo, và nhiều đức tin khác nhau có hiện diện tại nước này. Hồi giáo là tôn giáo chính. Tiếng Kazakhngôn ngữ quốc gia, trong khi tiếng Nga cũng được chính thức sử dụng như một ngôn ngữ "tương đương" (với tiếng Kazakh) trong các định chế của Kazakhstan.[5][6]

Kazakhstan

1456 Hãn quốc Kazakh
19 tháng 6 năm 1925 Cộng hoà XHCNXV Tự trị Kazakh
Ngôn ngữ chính thức tiếng Kazakh, tiếng Nga
HDI (2018) 0.817 cao (hạng 56)
GDP (PPP) (2016) Tổng số: 460 tỉ USD[2] (hạng 42)
Bình quân đầu người: 25.669 USD[2] (hạng 53)
30 tháng 8 năm 1995 Hiến pháp hiện hành
Sắc tộc Năm 2016[1]
Chính phủ Cộng hòa tổng thống một đảng chi phối
Thủ tướng Askar Mamin
Dân số ước lượng (2019) 18,448,600 người (hạng 63)
GDP (danh nghĩa) (2017) Tổng số: 225,619 tỉ USD[2] (hạng 50)
Bình quân đầu người: 12.950 USD[2] (hạng 54)
Múi giờ Tây / Đông (UTC+5 / +6)
Hệ số Gini (2017) 27,5 thấp (hạng 50)
5 tháng 12 năm 1936 Cộng hoà XHCNXV Kazakhstan
Thủ đô Astana
51°10′B 71°26′Đ / 51,167°B 71,433°Đ / 51.167; 71.433
Diện tích 2.724.902 km² (hạng 9)
Đơn vị tiền tệ Tenge Kazakhstan (KZT)
Diện tích nước 1,7 %
Thành phố lớn nhất Almaty
Mật độ 7 người/km² (hạng 236)
16 tháng 12 năm 1991 Tuyên bố độc lập
26 tháng 8 năm 1920 Cộng hoà XHCNXV Tự trị Kirghiz
25 tháng 10 năm 1990 Tuyên bố chủ quyền
Tên miền Internet .kz
Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev
Mã điện thoại +7

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Kazakhstan http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/f/F044997.php http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=10000087&si... http://www.bp.com/ http://www.energypublisher.com/article.asp?idartic... http://prosites-kazakhembus.homestead.com/042007.h... http://www.homestead.com/prosites-kazakhembus/Mine... http://www.internationalspecialreports.com/ciscent... http://www.kazakhstan.orexca.com/kazakhstan_consti... http://www.time.com/time/world/article/0,8599,1539... http://ww4report.com/static/13.html#shadows4