John Jay (
23 tháng 12 năm
1745 -
17 tháng 5 năm
1829) là một
chính khách, người yêu nước, và nhà ngoại giao
người Mỹ. Ông là người ủng hộ
phong trào bãi nô, một trong những thành viên của
nhóm lập quốc Hoa Kỳ, và là người đàm phán và ký kết
Hiệp định Paris năm 1783. Ngoài ra, John Jay còn là
Thống đốc thứ hai của
New York và là
Chánh án đầu tiên của
Tòa án Tối cao Hoa Kỳ (1789–1795). Ông là người đã giúp Hoa Kỳ giải quyết các vấn đề ngoại giao trong thập niên những năm 1780, và cũng là một nhân vật lãnh đạo quan trọng của
Đảng Liên bang trong khoảng thời gian sau khi
Hiến pháp Hoa Kỳ được phê chuẩn năm 1788.Jay sinh ra trong một gia đình thương gia giàu có và có họ hàng với các quan chức chính phủ gốc từ
Pháp và
Hà Lan tại New York. Ông trở thành một luật sư và gia nhập Ủy ban Liên lạc New York - một tổ chức sự chống lại các chính sách của
Anh trong khoảng thời gian trước cuộc
Chiến tranh Cách mạng Mỹ. Jay được đề cử để tham dự
Đệ Nhị Quốc hội Lục địa và được nhận chức
Chủ tịch Quốc hội Lục địa. Từ năm 1779 đến năm 1782, Jay trở thành
Đại sứ Hoa Kỳ tại Tây Ban Nha, và ông đã cố gắng thuyết phục quốc gia này viện trợ cho đất nước Hoa Kỳ còn non trẻ sau cuộc cách mạng. Đồng thời, Jay còn là người đứng ra đàm phán Hiệp định Paris nhằm khiến Anh công nhận Hoa Kỳ là một quốc gia độc lập. Sau cuộc cách mạng, Jay đảm nhận chức
Quốc vụ khanh Hoa Kỳ (tiền thân chức
Bộ trưởng Ngoại giao) giúp giải quyết các vấn đề ngoại giao của chính phủ sinh ra trong thời gian
Các Điều khoản Hợp Bang còn hiện hành. Đồng thời, ông còn là người đầu tiên đảm nhận Quyền Bộ trưởng Ngoại giao khi chức vụ này mới được thành lập.Là một người ủng hộ việc tập trung quyền lực vào một
chính phủ liên bang, Jay đã cố gắng làm việc để New York phê chuẩn Hiến pháp Hoa Kỳ năm 1788. Ông, cùng với Alexander Hamilton và James Madison, là tác giả của tập
Luận cương Chủ nghĩa Liên bang (tiếng Anh: The Federalist Papers). Ông đã viết khoảng 5 trong tổng số 85 bài văn trong tập luận này. Sau khi chính phủ liên bang mới được thành lập, John Jay được bổ nhiệm bởi
Tổng thống George Washington để đảm nhận chức Chánh án Tòa án Tối Cao Hoa Kỳ nhiệm kỳ 1789 đến 1795. Tòa án Tối cao do Jay đứng đầu thời đó không phải giải quyết khối lượng công việc nặng nhọc khi chỉ xử 4 vụ án trong vòng 6 năm. Năm 1794, khi vẫn còn là Chánh án Tòa án Tối cao, Jay vẫn sẵn sàng đứng ra đàm phán
Hiệp ước Jay - một hiệp ước đã gây ra nhiều tranh cãi thời bấy giờ - với Anh quốc. Jay nhận được một số lượng đáng kể phiếu bầu
đại cử tri đoàn ở 3 trong số 4 kỳ bầu cử Tổng thống đầu tiên. Tuy nhiên, ông không bao giờ nghiêm túc trong việc tranh cử chức vụ Tổng thống.Jay nhận chức Thống đốc New York từ năm 1795 đến năm 1801. Là một người chống đối
chế độ nô lệ, Jay đã cho ban hành các đạo luật nhằm dần thả tự do cho các nô lệ. Cuối cùng, thể chế nô lệ ở New York đã hoàn toàn bị bãi bỏ. Trong những ngày chính phủ của Tổng thống
John Adams dần suy yếu, Jay đã được
Quốc hội phê chuẩn để làm tiếp thêm một nhiệm kỳ làm Chánh án. Tuy nhiên, ông đã từ chối vị trí này và quyết định về trang trại của ông tại
Quận Westchester, New York để nghỉ hưu.