Armand Jean du Plessis de Richelieu, Cardinal-Duc de Richelieu (gọi ngắn gọn là
Hồng y Richelieu, phát âm tiếng Pháp:
[ʁiʃəljø];
9 tháng 9 năm
1585 –
4 tháng 12 năm
1642) là một vị
hồng y Công giáo Rôma,
quý tộc và
chính khách người
Pháp. Richelieu được coi là một trong những chính trị gia lỗi lạc nhất của Pháp và là người có công đầu trong việc thống nhất nước Pháp.Ông được bổ nhiệm làm
giám mục năm 1608, rồi bước chân vào chính trường, trở thành
quốc vụ khanh vào năm 1616. Richelieu nhanh chóng thăng tiến trên cả hai phía
giáo hội và chính trị, trở thành một vị
hồng y vào năm 1622, và
thủ tướng của
Vua Louis XIII vào năm 1624. Richelieu vẫn tại vị cho đến khi mất năm 1642; sau đó kế vị ông là
Hồng y Mazarin, người mà sự nghiệp được ông bồi dưỡng.Hồng y Richelieu là thủ tướng không chính thức của nước Pháp và thường được biết đến với chức danh kép "Hồng y - thủ tướng". Và do đó, ông được coi là vị
thủ tướng đầu tiên trên thế giới, theo ý nghĩa hiện nay của thuật ngữ này. Trong sự nghiệp của mình, ông luôn tìm cách củng cố
quyền lực Hoàng gia và dẹp tan mọi tư tưởng bè phái. Bằng cách hạn chế quyền lực của giới quý tộc, ông đã đưa Pháp trở thành một
nước tập trung quyền lực cao độ. Mục tiêu trọng tâm của
chính sách đối ngoại do ông đưa ra là làm suy yếu quyền lực của triều
Habsburg đang cai trị
Áo và
Tây Ban Nha. Mặc dù là một hồng y, ông không ngần ngại liên minh với các vị vua
Tân giáo nhằm đạt được mục đích cuối cùng. Sự kiện quan trọng nhất trong sự nghiệp cầm quyền của ông là việc can thiệp vào
chiến tranh Ba mươi năm vốn đã nhấn chìm
châu Âu trong cảnh loạn lạc. Ông cũng có công ủng hộ
Samuel de Champlain trong việc giành lại
Quebec, và thành lập công ty
Compagnie des Cent-Associés, sau đó chứng kiến việc ký kết
Hiệp ước Saint-Germain-en-Laye giúp cho
Thành phố Quebec nằm dưới quyền cai trị của người Pháp và do Champlain trực tiếp quản lý, sau khi khu định cư này bị chiếm bởi
Kirkes vào năm 1629. Sự kiện này cho phép thuộc địa Quebec trở thành nơi phát triển chính của nền văn hóa Pháp ở
Bắc MỹRichelieu cũng nổi tiếng vì sự bảo trợ của ông đối các môn
nghệ thuật; mà thành quả lớn nhất là ông đã thành lập
Académie Française, là một hội nghiên cứu các vấn đề liên quan đến
tiếng Pháp. Richelieu cũng được biết đến với biệt danh l'Éminence rouge ("Quân sư Đỏ"), bắt nguồn từ kiểu áo lễ màu đỏ tối của hồng y.