Hôn nhân, một cách chung nhất có thể được xác định như một sự xếp đặt của mỗi một xã hội để điều chỉnh mối quan hệ sinh lý giữa đàn ông và phụ nữ. Nó là một hình thức xã hội luôn luôn thay đổi trong suốt quá trình phát triển của mối quan hệ giữa họ, nhờ đó xã hội xếp đặt và cho phép họ sống chung và sinh con đẻ cái với nhau, quy định quyền lợi và nghĩa vụ của họ.Hôn nhân là sự kết hợp của các cá nhân về mặt
tình cảm,
xã hội, và hoặc
tôn giáo một cách
hợp pháp. Hôn nhân có thể là kết quả của
tình yêu. Hôn nhân là một mối quan hệ cơ bản trong
gia đình ở hầu hết xã hội. Về mặt xã hội,
lễ cưới thường là sự kiện đánh dấu sự chính thức bắt đầu của hôn nhân. Về mặt luật pháp, đó là việc
đăng ký kết hôn với cơ quan Nhà nước.Hôn nhân thường là sự kết hợp giữa một người đàn ông được gọi là chồng và một người phụ nữ được gọi là vợ. Ngoài ra còn tồn tại một số biến dị của hôn nhân khác như: Hôn nhân
đa thê là việc một người đàn ông có thể kết hôn với nhiều vợ cùng lúc,
hôn nhân đồng tính là việc hai người cùng giới tính kết hôn,
hôn nhân tạm là việc 2 người chung sống như vợ chồng nhưng không đăng ký kết hôn,
tảo hôn là việc người chưa đủ tuổi nhưng vẫn kết hôn,
hôn nhân cận huyết là 2 người có họ hàng gần kết hôn với nhau... Tuy nhiên, hôn nhân 1 vợ - 1 chồng vẫn là loại hình hôn nhân cơ bản nhất, được pháp luật công nhận ở mọi quốc gia và mọi thời đại, trong khi các biến dị khác (
hôn nhân đa thê,
Hôn nhân tạm,
hôn nhân đồng tính) thì chỉ được chấp nhận ở một số ít quốc gia trong một số giai đoạn lịch sử, vì những kiểu hôn nhân biến dị đó tạo ra tác hại lâu dài cho văn hóa, đạo đức xã hội và trẻ em.Ở Việt Nam,
Hiến pháp năm 2013 quy định "Hôn nhân là sự kết hợp đặc biệt dựa trên nguyên tắc bình đẳng, tiến bộ, một vợ một chồng". Như vậy có nghĩa rằng Nhà nước Việt Nam chỉ công nhận hôn nhân giữa 1 nam và 1 nữ, các biến dị khác như
hôn nhân đồng tính, hôn nhân
đa thê hoặc
tảo hôn đều là
vi hiến, và
Luật hôn nhân và gia đình không công nhận những kiểu biến dị đó
[2]