Hãn_quốc_Kim_Trướng
Hãn_quốc_Kim_Trướng

Hãn_quốc_Kim_Trướng

Kim Trướng hãn quốc hay Ulus Jochi (tiếng Mông Cổ: Алтан Орд, Altan Ord; tiếng Nga: Золотая Орда, Zolotaya Orda; tiếng Tatar: Алтын Урда, Altın Urda) là một tên gọi của người Đông Slav dành cho một hãn quốc Hồi giáo[1] Mông Cổ[2][3][4]—sau này đã Turk hóa[5] - được thành lập ở vùng phía tây Đế quốc Mông Cổ sau khi Mông Cổ xâm lược Rus trong thập niên 1240: ngày nay là Nga, Ukraina, Moldova, Kazakhstan, và Kavkaz. Cũng được gọi là ulus Jochi [6] hay hãn quốc Kipchak (không nên nhầm với hãn quốc Kipchak trước khi nó bị người Mông Cổ chinh phục), lãnh thổ của Kim Trướng hãn quốc thời đỉnh điểm gồm hầu hết Đông Âu từ dãy núi Ural tới hữu ngạn sông Dnepr, kéo dài về phía đông sâu vào tận Siberi. Ở phía nam, đất đai của Kim Trướng hãn quốc kéo dài tới biển Đen, dãy núi Kavkaz, và các lãnh thổ của một triều đại Mông Cổ khác được gọi là hãn quốc Y Nhi.[6]Các nguồn gốc của tên gọi "Kim Trướng hãn quốc" còn chưa chắc chắn. Một số học giả tin rằng nó nói tới lều trại của Bạt Đô và sau này là những vị vua cai trị của hãn quốc này. Trong tiếng Mông Cổ Altan Orda chỉ lều trại hay cung điện màu vàng (tiếng Mông Cổ: Алтан Ордон, Altan Ordon = Cung điện Vàng). Altan (vàng) cũng là màu để biểu thị hoàng gia. Những nguồn khác nói rằng hãn Bạt Đô có một chiếc lều bạt bằng vàng, và vì thế Kim Trướng hãn quốc được đặt tên như vậy. Tuy truyền thuyết này vẫn tồn tại dai dẳng nhưng không một ai khẳng định chắc chắn về nó. Trong những nguồn đương thời nhất, Kim Trướng hãn quốc là để chỉ hãn quốc Qipchaq, do người Turk Qipchaq chiếm hầu hết dân cư du mục trong vùng (Ulus Jochid).[4]

Hãn_quốc_Kim_Trướng

• 1310 6.000.000 km2
(2.316.613 mi2)
• Thanh Trướng hãn quốc và Bạch Trướng hãn quốc thống nhất 1379
• 1226-1280 Hãn Oát Nhi Đáp (Bạch Trướng hãn quốc)
• 1435-1459 Küchük Muhammad (Hãn quốc Sarai)
• Tàn tích cuối cùng bị khuất phục bởi Hãn quốc Krym 1502
Thời kỳ Cuối thời Trung Cổ
• 1242-1255 Hãn Bạt Đô (Thanh Trướng hãn quốc)
Ngôn ngữ thông dụng Tiếng Mông Cổ & tiếng Turk
Thủ đô Sarai Batu
Tôn giáo chính Đạo Shaman, và sau này Hồi giáo
Chính phủ Bán quân chủ bầu cử, sau này quân chủ cha truyền con nối
Hãn  
• Tan rã thành Hãn quốc Lớn 1466
• 1379-1395 Tokhtamysh
• 1481-1499 Murtada
Lập pháp Kurultai
• Được thành lập sau khi Mông Cổ xâm lược Rus Thập niên 1240