Humphry Davy, Tòng nam tước thứ nhất,
FRS (thông thường viết và phát âm không chính xác là Humphrey;
17 tháng 12 năm
1778 –
29 tháng 5 năm
1829) là một
nhà vật lý và
nhà hóa học người
Cornwall. Ông sinh ra tại
Penzance, Cornwall,
Vương quốc Anh.Sir (Ngài) Humphry là cách gọi trang trọng để chỉ địa vị xã hội của ông. Davy trở nên nổi tiếng nhờ các thực nghiệm của ông về các phản ứng sinh lý của một số chất
khí, trong đó có cả khí gây cười (
ôxít nitrơ tức
đinitơ mônôxít hay N2O). Davy sau đó bị suy giảm thị lực trong một tai nạn phòng thí nghiệm khi ông đang thử nghiệm
nitơ triclorua. Năm
1801 ông được chỉ định làm
giáo sư tại
Viện Hoàng gia của Anh quốc (Great Britain) và viện sĩ
Hội Khoa học Hoàng gia Anh mà sau đó ông là chủ tịch của hội này.Năm
1800,
Alessandro Volta giới thiệu
pin lần đầu tiên. Davy đã sử dụng pin này để tách các
muối bằng cách mà ngày nay người ta gọi là
điện phân.Với nhiều pin mắc nối tiếp ông đã có thể tách ra các nguyên tố
kali,
natri năm
1807 và
canxi,
stronti,
bari,
magiê năm
1808. Ông cũng nghiên cứu năng lượng tham gia vào trong việc chia tách các muối này, mà ngày nay là một lĩnh vực của
điện hóa học.Năm
1802 Humphrey Davy là nhà phát minh người Anh nổi tiếng. Ông sử dụng phát kiến cột Volta của nhà khoa học người Ý
Alessandro Volta để chế tạo bóng đèn điện đầu tiên trên thế giới bằng cách nối các cột volta với các điện cực bằng than. Phát minh này được gọi là
Hồ Quang Điện. Tuy nhiên, sản phẩm này tuy gây được chấn động lớn nhưng tính ứng dụng chưa cao do sản phẩm chưa thực sự có thể áp dụng cho thực tiễn, khi việc phát sáng diễn ra quá nhanh và chi phí tốn kém, hơn nữa quá sáng để sử dụng trong nhà hoặc nơi làm việc. Kết cục, phát minh của Davy vẫn nằm trên bàn giấy.Năm
1812 ông được phong tước
hiệp sĩ, đọc bài diễn thuyết chia tay tại Viện Hoàng gia, và cưới một góa phụ giàu có là
Jane Apreece. Sau kỳ nghỉ dài tại
châu Âu lục địa, ông bắt đầu sản xuất
đèn Davy là loại đèn an toàn cho công nhân mỏ.Ông cũng chỉ ra rằng
ôxy không thể thu được từ các chất gọi là
axít ôxymuriatic và chứng minh rằng chất thu được là một
nguyên tố, ông đặt tên nó là chlorine (
clo trong tiếng Việt). Phát minh này đã lật đổ định nghĩa của
Lavoisier về axít như là hợp chất chứa ôxy.Năm
1815 Davy giả thiết rằng các axít là các chất chứa
hiđrô có thể thay thế – hiđrô mà có thể thay thế một phần hay toàn phần bởi các
kim loại. Khi các axít phản ứng với kim loại thì chúng tạo thành các muối. Các
bazơ là các chất có phản ứng với axít để tạo ra muối và nước. Các định nghĩa này làm việc tốt trong nhiều thế kỷ. Ngày nay chúng ta sử dụng thuyết
Brønsted-Lowry về axít và bazơ.Năm
1818, ông được ban thưởng tước hiệu
tòng nam tước.Năm
1824 ông đề xuất và cuối cùng đã tạo ra một lớp bọc bằng
sắt cho thân tàu bằng
đồng như là lần sử dụng đầu tiên của phương pháp
bảo vệ catốt.Davy mất tại
Geneva,
Thụy Sĩ, việc hít thở phải hơi của các loại hóa chất khác nhau cuối cùng đã thể hiện tác hại của chúng đối với sức khỏe của ông. Người trợ tá phòng thí nghiệm của ông là
Michael Faraday đã tiếp tục mở rộng các công trình của ông và sau đó đã trở nên nổi tiếng hơn và có ảnh hưởng hơn – đến mức mà Davy cho rằng Faraday là phát hiện lớn nhất của đời ông. Tuy nhiên, sau này ông đã kết tội người trợ tá của mình là ăn cắp ý tưởng của mình, điều này khiến cho Faraday đã phải giảm mọi nghiên cứu trong lĩnh vực
điện từ trường cho đến tận khi người thầy thông thái của ông mất.