Huldrych (hoặc
Ulrich[1])
Zwingli (
1 tháng 1 năm
1484 –
11 tháng 10 năm
1531), là nhà lãnh đạo cuộc cải cách tôn giáo tại
Thụy Sĩ. Zwingli từng theo học tại
Đại học Vienna và
Đại học Basel, lúc ấy là trung tâm của học thuyết nhân văn. Trong khi làm cha xứ ở
Glarus, về sau ở
Einsiedeln, Zwingli đọc và chịu ảnh hưởng từ những tác phẩm của
Erasmus.Năm
1519, Zwingli trở thành cha xứ nhà thờ Grossmünster ở
Zürich, tại đây ông bắt đầu rao giảng tư tưởng cải cách giáo hội. Trong cuộc tranh luận đầu tiên năm
1522, ông đả kích tập quán kiêng ăn trong mùa
lễ lá. Trong các tác phẩm của mình, Zwingli thường đề cập đến tình trạng thối nát trong hệ thống tăng lữ và phê phán việc sử dụng ảnh tượng trong thờ phụng; mặt khác, ông ủng hộ việc cho phép chức sắc giáo hội kết hôn. Năm
1525, Zwingli giới thiệu quyển giáo nghi mới nhằm thay thế lễ
misa. Cũng có sự bất đồng giữa Zwingli với nhóm cực đoan
Anabaptist trong phong trào Cải cách, dẫn đến những bách hại đối với nhóm này.Cuộc cải cách của Zwingli, nhận được sự ủng hộ từ các viên chức chính quyền và dân chúng Zürich, dẫn đến những thay đổi triệt để trong đời sống của cư dân cũng như các vấn đề chính sự ở thành phố này.Cuộc cải cách phát triển đến nhiều vùng trong Liên bang Thụy Sĩ dù gặp sự đề kháng từ một vài tiểu bang (canton), tại đây dân chúng vẫn duy trì đức tin Công giáo. Zwingli thành lập một liên minh quy tụ các tiểu bang chấp nhận tư tưởng cải cách, như thế liên bang Thụy Sĩ bị chia cắt thành hai phần đối nghịch nhau. Năm
1529, bùng nổ chiến tranh giữa hai phía, nhưng bị ngăn chặn vào phút chót. Trong khi đó, lý tưởng cải cách của Zwingli nhận được sự quan tâm từ
Martin Luther và những nhà cải cách khác. Trong lần hội kiến tại lâu đài Marburg, dù có sự đồng thuận về nhiều điểm thần học, họ bất đồng với nhau về giáo thuyết sự hiện diện của
Chúa Cơ Đốc trong thánh lễ
Tiệc Thánh.Năm
1531, liên minh của Zwingli cố phong tỏa nguồn thực phẩm cung cấp cho các bang
Công giáo. Những bang Công giáo phản ứng bằng cách mở một cuộc tấn công bất ngờ vào lúc Zürich chưa chuẩn bị. Zwingli thiệt mạng trong trận chiến vào lúc 47 tuổi. Di sản của ông vẫn sống động trong các bản tuyên tín, giáo nghi, và thể chế của cộng đồng các giáo hội Cải cách cho đến ngày nay.