Thiên hoàng Chiêu Hòa (昭和天皇 (Chiêu Hòa Thiên hoàng), Shōwa tennō
?, (1901-04-29)29 tháng 4, 1901 - (1989-01-07)7 tháng 1, 1989), tên thật là
Hirohito (裕仁 (Dụ Nhân),
Hirohito? phiên âm
tiếng Việt: Hirôhitô), là vị
Thiên hoàng thứ 124 của
Nhật Bản theo
danh sách Thiên hoàng truyền thống. Ông làm vua từ năm
1926 đến
1989, có thời gian trị vì dài hơn bất cứ một Thiên hoàng nào khác trong
lịch sử Nhật Bản, và là vị vua cuối cùng ủng hộ sự thần thánh của Thiên hoàng. Trong cuộc đời ông đã chứng kiến không ít sự kiện quan trọng trong
lịch sử nước Nhật.
[1]Mặc dù được biết tới bên ngoài Nhật Bản với tên riêng Hirohito, các tài liệu của Nhật Bản hiện nay chỉ sử dụng tên Thiên hoàng Chiêu Hòa để nói tới ông vì Chiêu Hòa vừa là niên hiệu duy nhất trong thời gian Thiên hoàng ở ngôi, và cũng là thụy hiệu sau khi
qua đời của ông. Tại
Nhật Bản việc sử dụng tên riêng (Hirohito) để nói tới vị Thiên hoàng bị cho là một hành động phạm thượng.
[2]Chiêu Hòa là triều vua lâu dài nhất trong
lịch sử Nhật Bản. Trong thời kỳ này,
xã hội Nhật có sự thay đổi lớn lao. Trước thời Chiêu Hòa, Nhật Bản đã trở thành một đất nước giàu mạnh nhờ cuộc
Minh Trị Duy Tân được thực hiện từ cuối thế kỷ XIX - đầu thế kỷ XX. Tuy nhiên Nhật vẫn còn là một nhà nước nông nghiệp với các cơ sở công nghiệp vẫn còn hạn chế.
[1] Trong những năm
1930, việc quân sự hoá nước Nhật đã dẫn tới việc Nhật Bản xâm lược Trung Quốc,
châu Á - Thái Bình Dương và tham gia
Chiến tranh thế giới thứ hai. Thiên hoàng Chiêu Hòa, với tư cách là người đứng đầu quốc gia và quân đội Nhật, đã tuyên bố nước Nhật đầu hàng vô điều kiện trước quân
Đồng Minh vào ngày
15 tháng 8 năm
1945.Hirohito sống vào thời kỳ đặc biệt quan trọng thứ hai trong lịch sử cận đại
Nhật Bản, sau cuộc Duy Tân của
Thiên hoàng Minh Trị năm xưa.
[1] Sau chiến tranh, Thiên hoàng bắt tay vào việc tái thiết
Nhật Bản trong
khi đất nước bị xâm chiếm. Ngày
3 tháng 11 năm 1946,
Hiến pháp mới của Nhật được ban bố. Hiệp ước có hiệu lực vào ngày
3 tháng 5 năm 1947, đã quy định Thiên hoàng chỉ là "Biểu tượng của quốc gia, và cho sự hoà hợp của dân tộc", chứ không có quyền lực
chính trị.
[3] Công cuộc tái thiết đã khiến
Nhật Bản trở thành một quốc gia
dân chủ với mức độ
đô thị hóa cao và là một trong các quốc gia đứng đầu
thế giới về
công nghiệp và
khoa học kỹ thuật. Sự "thần kỳ" của
nước Nhật thời bấy giờ đã khiến cho các nước khác thực sự ngạc nhiên và ngưỡng mộ.
[1]Ngoài ra, ông cũng là một nhà nghiên cứu sinh học thực hiện một số công trình về sinh vật học biển. Ông qua đời năm
1989 và
Hoàng thái tử Akihito lên nối ngôi, lấy niên hiệu là Bình Thành.