Giải thưởng Nhà nước là giải thưởng cấp quốc gia quan trọng thứ hai của Việt Nam, do Chủ tịch nước Việt Nam ký quyết định, tặng thưởng cho những tác giả có một hoặc nhiều công trình nghiên cứu khoa học, kỹ thuật, những tác phẩm văn học, nghệ thuật có giá trị cao về khoa học, văn học, nghệ thuật, về nội dung tư tưởng, có tác dụng và ảnh hưởng lớn trong xã hội. Về mức độ ảnh hưởng, Giải thưởng Nhà nước xếp sau Giải thưởng Hồ Chí Minh.Trên thực tế, Giải thưởng Nhà nước thường được phân ra làm hai lĩnh vực chính, có Hội đồng Giải thưởng khác nhau và có thể trao giải vào các thời điểm khác nhau, bao gồm: Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật và Giải thưởng Nhà nước về Khoa học công nghệ.Tuy Giải thưởng Nhà nước theo luật định sẽ được xét và công bố hai năm một lần vào dịp Quốc khánh 2-9, cho đến nay, việc xét và trao giải thưởng vẫn theo chu kỳ 5 năm của Giải thưởng Hồ Chí Minh.
