Giải thưởng La Mã hay
Giải thưởng Rome (
tiếng Pháp: Prix de Rome) là một giải
học bổng cho những sinh viên ngành nghệ thuật. Giải này được tạo ra năm 1663 ở
Pháp dưới thời vua
Louis XIV. Đây là một giải thưởng hàng năm cho những nghệ sĩ hứa hẹn tài năng (họa sĩ, nhà điêu khắc và kiến trúc sư) những người chứng tỏ tài năng của mình thông qua một cuộc thi sát hạch. Giải này được
Học viện Hội họa và Điêu khắc tổ chức được mở ra cho sinh viên của họ. Người thắng cuộc được ở
Cung điện Mancini bằng chi phí của vua Pháp tài trợ. Thời gian ở cung điện này có thể gia hạn nếu giám đốc của học viện thấy hữu ích.Cuộc thi được tổ chức cho 3 thể loại:
hội họa,
điêu khắc,
kiến trúc. Năm 1803, bổ sung thêm
âm nhạc, năm 1804, bổ sung thêm
chạm khắc (chạm trổ).Người đoạt giải "Khôi nguyên La Mã" sẽ được gửi đến Viện Hàn lâm Pháp ở
Roma (Académie de France à Rome) được thành lập năm 1666 bởi
Jean-Baptiste Colbert. Ngoài giải này còn có giải nhì cho phép người tham gia cũng được đến Viện hàn lâm này nhưng với thời gian ngắn hơn.
Eugène Delacroix,
Edouard Manet,
Edgar Degas,
Ernest Chausson và
Maurice Ravel đã cố gắng giật giải Khôi nguyên La Mã nhưng không được công nhận.
Jacques-Louis David, người thất bại 3 năm được cho là đã tự sát. Ravel đã cố tổng cộng năm lần để đoạt giải và lần thất bại cuối cùng là vào năm 1905 gây tranh cãi đến mức đã dẫn đến một cuộc tổ chức lại toàn diện bộ phận quản lý của
Nhạc viện Paris.Giải thưởng La Mã đã bị cấm năm 1968 bởi
André Malraux. Kể từ đó, đã có một số cuộc thi được ghi nhận và các viện hàn lâm, cùng với
Institut de France, đã được sáp nhập bởi Nhà nước và Bộ trưởng Văn hóa Pháp. Người đoạt giải hiện được ở tại Villa Medici, trụ sở của
Viện hàn lâm Pháp tại La Mã trong 18 tháng (đôi lúc 2 năm).
Người Việt Nam, có kiến trúc sư
Ngô Viết Thụ đạt giải
kiến trúc vào năm
1955.Cần phân biệt với những giải thưởng La Mã khác (Prix de Rome, trùng tên) của
Bỉ và
Hà Lan và một giải thưởng La Mã khác (
Rome Prize, trùng nghĩa) do
Viện Hàn Lâm Mỹ ở La Mã (American Academy in Rome) thành lập từ năm 1894
, trao tặng. Một người Việt Nam là giáo sư âm nhạc
Phan Quang Phục (PQ Phan) đã giành được giải thưởng này năm 1997.