Giáo hoàng Piô XII (
Tiếng Latinh: Pius PP. XII,
Tiếng Ý: Pio XII, tên khai sinh là
Eugenio Maria Giuseppe Giovanni Pacelli,
2 tháng 6 năm
1876 –
9 tháng 10 năm
1958) là vị
Giáo hoàng thứ 260 của
Giáo hội Công giáo Rôma.Theo niên giám tòa thánh năm
2003 xác định ngày đắc cử Giáo hoàng là ngày
2 tháng 3 năm
1939, ngày khai mạc chức vụ mục tử đoàn chiên Chúa là ngày
12 tháng 3 và kết thúc triều đại của mình vào ngày
9 tháng 10 năm
1958. Ông tích cực can thiệp để chấm dứt
Chiến tranh thế giới thứ hai.
Vatican trở thành nơi trú ẩn cho nhiều người bị bách hại về
chính trị hoặc chủng tộc. Ông khuyến khích mọi nỗ lực để xây dựng một nền dân chủ
Kitô giáo thật sự. Ông viết nhiều thông điệp về Giáo hội (Mystici Corporis), về nghiên cứu Thánh Kinh (Divino Afflante Spiritu), về
thần học, phụng vụ và công bố tín điều Đức Mẹ Hồn Xác Lên Trời (1950).Giáo hoàng Piô XII đã kết án các trào lưu thần học, phong trào
xã hội chủ nghĩa và linh mục thợ. Tuy nhiên phải nhìn nhận dưới thời đại ông, sinh hoạt Giáo hội cũng có nhiều thay đổi: trước tiên là phụng vụ (nghi thức bí tích bằng tiếng địa phương, cho dâng lễ buổi chiều, việc giữ chay Thánh Thể chỉ còn ba giờ, cải Tổ nghi lễ tuần thánh và giản dị hóa kinh thần vụ).Ngoài ra, ông tích cực cổ vũ phong trào tông đồ giáo dân, mở hai đại hội giáo dân
thế giới 1951 và
1957 tại Rôma (trên 2.000 đại biểu thuộc 92 quốc gia); quốc tế hóa Hồng y đoàn (2/3 không phải người Ý), và cổ vũ đặc biệt cho việc lập hàng giáo phẩm các xứ truyền giáo.